اثربخشی برنامه آموزش فرزندپروری با رویکرد عقلانی آینده نگر بر خلاقیت فرزندان دختر

نوع مقاله : مقاله علمی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه روان‌شناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، پردیس بین‌المللی کیش دانشگاه تهران، کیش، ایران.

2 استاد ممتاز، گروه روان‌ شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران ، ایران.

3 استادیار، گروه روان‌شناسی تربیتی و مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

4 دانشیار، گروه روان‌شناسی تربیتی و مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

سابقه و هدف مفهوم عقلانیت و خرد در متون دینی و فلسفی قدمتی دیرینه دارد. از سوی دیگر، امروزه اهمیت فرزند پروری و استفاده از رویکردهای متناسب با فرهنگ اسلامی ایرانی سبک‌های فرزندپروری و تاثیر آن بر تربیت و آینده فرزندان بر کسی پوشیده نیست. این پژوهش با هدف اثربخشی برنامه آموزش فرزندپروری با رویکرد عقلانی آینده‌نگر بر خلاقیت فرزندان دبستانی صورت گرفته است. روش کار این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه است. جامعه پژوهش شامل والدین دانش آموزان دبستانی شهر تهران در سال تحصیلی 1401-1400 بود که با توجه به ملاک های ورود، 30 نفر به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (بسته فرزندپروری عقلانی آینده‌نگر را در طی 10 جلسه آموزش دیدند) و گروه کنترل (بدون دریافت مداخله) جایگزین شدند. در این پژوهش از آزمون خلاقیت تورنس (1989) استفاده شد. داده‌های جمع آوری شده با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شدند. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان که بین خلاقیت فرزندان در زیرمقیاس‌های (بسط، سیالی، ابتکار و انعطاف ‌پذیری) با گروه گواه تفاوت معناداری دارد (001/0>P). بر اساس یافته‌های به دست آمده می‌توان نتیجه گرفت آموزش فرزندپروری عقلانی آینده‌نگر بر خلاقیت کودکان دبستانی اثربخش است؛ و از این آموزش می‌تواند به عنوان یک رویکرد متناسب با فرهنگ ایرانی استفاده کرد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of the parenting training program with a futuristic rational approach on the creativity of female children

نویسندگان [English]

  • Somyeh Moddaresi 1
  • Gholam Ali Afrooz 2
  • Zahra Naghsh 3
  • Masoud Lavasani 4
1 , Ph.D. Student, Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Kish International Campus, Tehran University, Kish, Iran.
2 2. Ph.D. Distinguished Professor, Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 Ph.D. Assistant Professor, Department of Educational Psychology and Counseling, Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
4 Ph.D. Associate Professor, Department of Educational Psychology and Counseling, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

The concept of rationality and wisdom has a long history in religious and philosophical texts. On the other hand, nowadays, the importance of parenting and the use of approaches appropriate to the Iranian culture of parenting styles and its impact on the upbringing and future of children is not hidden from anyone. This research was carried out with the aim of the effectiveness of the parenting education program with a futuristic rational approach on the creativity of primary school children. The working method of this research is semi-experimental with a pre-test-post-test design with a control group. The research community included parents of elementary school students in Tehran in the academic year of 1401-1400, according to the entry criteria, 30 people were randomly divided into two experimental groups (they were taught rational and futuristic rational during 10 sessions) and the control group (without receiving intervention) were replaced. Torrance's creativity test (1989) was used in this research. The results of the post-test stage data were also analyzed with the MANCOVA test. The results of multivariate covariance analysis show that there is a significant difference between children's creativity in the subscales (elaboration, fluidity, initiative and flexibility) with the control group (P<0.001). Based on the obtained findings, it can be concluded that futuristic rational parenting training is effective on the creativity of primary school children. And this training can be used as an approach appropriate to Iranian culture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Parenting
  • Futuristic Rational Approach
  • Creativity
  • Children
  • Parents

مراجع

افروز، غلامعلی (1400). مبانی روان‌شناختی اندیشه فرزندآوری و مطلوب‌ترین رویکرد فرزندپروری، انتشارات دانشگاه تهران.
ساعتچی. محمود، کامکاری. کامبیز، عسگریان، مهناز (1389). آزمون‌های روان‌شناختی نشر ویرایش.
قاسمی، هاجرالسادات؛ ابراهیمی قوام، صغری؛ درتاج، فریبرز و فرخی، نورعلی (1401). تاثیر آموزش فرزندپروری مبتنی بر کارکردهای اجرایی بر انعطاف­پذیری شناختی و کنترل بازداری کودکان. پژوهش در نظام­های آموزشی، 16(58)، 5-19.‎
کفایت، محمد (1373). بررسی ارتباط شیوه‌ها و نگرش‌های فرزندپروری با خلاقیت دانش‌آموزان سال اول دبیرستان‌های اهواز. خوزستان اداره کل آموزش‌وپرورش خوزستان، شورای تحقیقات.
مقدم، منصور و قمرانی، امیر (1401). ارزیابی اثربخشی والدگری خردمندانه بر اساس آموزه‌های امام علی (ع) بر خردمندی والدین و خلاقیت کودکان پیش‌دبستانی. پژوهش در دین و سلامت، 8 (1)، 98-110.
Amato, P. R., & Fowler, F. (2002). Parenting practices, child adjustment, and family diversity. Journal of Marriage and Family, 64(3), 703-716.
Amponsah, S., Kwesib, A. K., & Ernestc, A. (2019). Lin’s creative pedagogy framework as a strategy for fostering creative learning in Ghanaian schools. Thinking Skills and Creativity, 31, 11–18.
Auzmendi, E., Villa, A., Abedi, J. (1996). Reliability andvalidity of a newlyconstructed multiple-choice creativityinstrument. Creativity Research Journal, 9 (1), 89-95.
Beaty, R. E., & Kenett, Y. N. (2023). Associative thinking at the core of creativity. Trends in cognitive sciences, 27(7), 671–683. https://doi.org/10.1016/j.tics.2023.04.004
Bögels, S., & Restifo, K. (2014). Mindful parenting: A guide for mental health practitioners. W. W. Norton & Company.
Chen, Y., Kubzansky, L. D., & VanderWeele, T. J. (2019). Parental warmth and flourishing in mid-life. Social Science & Medicine, 220, 65-72
Chen, P., Zhang, J., Li, H., Fu, M. (2021) Relationships between Parenting Behaviors and Adolescents’ Creativity in China: The Mediating Role of Autonomous Motivation. The Journal of Psychology 155 (5), 457-472.
Cooper, A., and Sheila, R. (2016). Reflective Parenting: A Guide to Understanding What’s Going on in Your Child’s Mind. Routledge711 Third Avenue. New York, NY 10017.
David, O. A. (2019). The Rational Parenting Coach app: REThink parenting! A mobile parenting program for offering evidence-based personalized support in the prevention of child externalizing and internalizing disorders. Journal of Evidence-Based Psychotherapies, 19(2), 97–108. https://doi.org/10.24193/jebp.2019.2.15.
David, O. A., & DiGiuseppe, R. (2016). The Rational Positive Parenting Program. Springer Science + Business Media. https://doi.org/10.1007/978-3-319-22339-1
David, O. A., Capris, D. and Jarda, A. (2017) Online Coaching of Emotion-Regulation Strategies for Parents: Efficacy of the Online Rational Positive Parenting Program and Attention Bias Modification Procedures. Front. Psychol. 8:500. doi: 10.3389/fpsyg.2017.00500.
David, O.A. (2014). The Rational Positive Parenting Program for Child Externalizing Behavior: Mechanisms of Change Analysis. Journal of Evidence-Based Psychotherapies, 14(1), 21-38.
De Lorenzo, A., Lattke, L. S., & Rabaglietti, E. (2023). Creativity and resilience: a mini-review on post-pandemic resources for adolescents and young adults. Frontiers in public health, 11, 1117539. https://doi.org/10.3389/fpubh.2023.1117539.
Ershadi, M., & Winner, E. (2020). Childreńs creativity. In M. A. Runco & S. R. Pritzker (Eds), Encyclopedia of creativity, 1, 144–147. London: Academic Press.
Gavia, O. A., & Clin, A. (2013). Retman rational stories versus Rational Parenting Program for the treatment of child psychopathology: Efficacy of two formats of Rational-Emotive Behavior Therapy. Journal of Cognitive and Behavioral Psychotherapies, 13(1), 33-52.
Gavita, O. A. (2011). Evidence-based parent programs for reducing child disruptive behavior. Unpublished doctoral dissertation, Babes-Bolyai University.
Gavita, O. A., DiGiuseppe, R., & David, D. (2013). Self-acceptance and the parenting of children. In M. Bernard (Ed.). The strength of self-acceptance. Theory, practice and research (pp. 193-214). New York: Springer
Glasser, W. (2010). Reality Therapy: A New Approach to Psychiatry. New York: HarperCollins Publication.
Kabat-Zinn, J. (2009). Wherever you go, there you are: Mindfulness meditation in everyday life. Hachette UK.
Kazdin, A., & De Los Reyes, A. (2001). Conduct disorder. In R. Morris & T. Kratochwill (Eds.), the practice of child therapy (pp. 207–247). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology, 28(4), 563-575.
Leggett, N. (2017). Early childhood creativity: Challenging educators in their role to intentionally develop creative thinking in children. Early Childhood Education Journal, 45 (6), 845–853.
Maccoby, E., and Martin, J. (1983). Socialization in the context of the family: parent-child interaction”, in Handbook of Child Psychology Socialization, Personality, and Social Development, Vol. 4, eds. E. M. Hetherington and P. H. Mussen (New York, NY: Wiley), 1–101.
Markham, L. (2018). Peaceful Parent, Happy Siblings: How to Stop the Fighting and Raise Friends for Life. Penguin
Moltafet,G., Somayeh Sadat Sadati Firoozabadi & Asieh Pour-Raisi (2018) Parenting Style, Basic Psychological Needs, and Emotional Creativity: A Path Analysis, Creativity Research Journal, 30, 2, 187-194, DOI: 10.1080/10400419.2018.1446748.
Murphy, D., Heary, C., Hennessy, M., O'Reilly, M. D., & Hennessy, E. (2022). A systematic review of help-seeking interventions for parents of adolescents. Journal of Adolescent Health, 70(1), 16-27.
Opoku, M., William, N., Esther, B. B., & Wisdom, K., Mprah. (2020): Understanding the parental experiences of raising deaf children in Ghana. Journal of Family Studies, 8(1), 1-20.
Pullen, D., Swabey, K., Carroll, A., Heath, A., Lombard, S., & Garate, M. P. (2017). Lifespan development in an educational context: A Topical approach. John Wiley.
Rha, J., Son, S.Y., & Kim, S. (2021). Structural relationships among positive parenting, children’s happiness and creativity. Korean Journal of Human Ecology, 30, 227-239.
Riany, Y.E., Haslam, D.M. & Sanders, M. (2022). Parental Mood, Parenting Style and Child Emotional and Behavioural Adjustment: Australia-Indonesia Cross-Cultural Study. Journal of Child and Family Studies, 31, 2331–2343 https://doi.org/10.1007/s10826-021-02137-5.
Rosli, N. A. (2014). Effect of Parenting Styles on Children's Emotional and Behavioral Problems among Different Ethnicities of Muslim Children in the US. Marquette University.
Ross, S. D., Lachmann, T., Jaarsveld, S., Riedel-Heller, S. G., & Rodriguez, F. S. (2023). Creativity across the lifespan: changes with age and with dementia. BMC geriatrics, 23(1), 160. https://doi.org/10.1186/s12877-023-03825-1
Sanders, M. R., and Prinze, R. J. (2005). The Triple P System: A Multi-Level Evidence-Based, Population Approach to the Prevention and Treatment of Behavioral and Emotional Problems in Children. Journal the Register Report, 31, 42-46.
Shauffer, C. (2004). The quallity parentng initiative: Supporting excellent parenting in the United States.
Sica, L. S., Kapoor, H., & Ragozini, G. (2023). Grasping Creative Valences: A Person-Centered Study on Creativity as A Resource for Young People’s Optimal Identity Formation. Identity, 23(2), 155-169.
Sternberg, R. J. (2018). 21 Ideas: A 42-Year Search to Understand the Nature of Giftedness. Roeper Review, 40, 7–20.
Sternberg, R.J. (2019). Why people often prefer wise guys to guys who are wise: An augmented balance theory of the production and reception of wisdom. In Cambridge Handbook of Wisdom. Edited by Robert J. Sternberg and Judith Glueck. New York: Cambridge University Press, 162–181.
Sternberg, R.J. (2020). The augmented theory of successful intelligence. In Cambridge handbook of intelligence, 2nd ed. Edited by Robert J. Sternberg. Cambridge: Cambridge University Press, 2, 679–708.
Tuntipuchitanon, S., Kangwanthiti, I. O., Jirakran, K., Trairatvorakul, P., & Chonchaiya, W. (2022). Online positive parenting programme for promoting parenting competencies and skills: randomised controlled trial. Scientific reports, 12(1), 6420. https://doi.org/10.1038/s41598-022-10193-0.
Vincent, A. H., Decker, B. P., & Mumford, M. D. (2002). Divergent thinking intelligence and expertise. A test of alternative models. Creativity Research Journal, 14, 163-178.
Waltz, C. F., & Bausell, R. B. (1981). Nursing research: Design, statistics, and computer analysis. Philadelphia, PA: F. A. Davis Company.
Warren, J. M., Halpin, S. A., Hanstock, T. L., Hood, C., & Hunt, S. A. (2022). Outcomes of Parent-Child Interaction Therapy (PCIT) for families presenting with child maltreatment: A systematic review. Child Abuse & Neglect, 134, 105942.
Woerkum, van C. M. J., Aarts, M. N. C., & Grip , de K. (2007). Creativity, planning and organizational change. Journal of Organizational Change Management, 20 (6), 847-865.
Wojtczuk-Turek, A., & Turek, D. (2015). Innovative behaviour in the workplace: The role of HR flexibility, individual flexibility and psychological capital: the case of Poland. European Journal of Innovation Management, 18(3), 397-419.
مطالعات روانشناسی تربیتی
دوره 20، شماره 50
شهریور 1402
صفحه 150-130

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار