مدل علّی توانایی حل مسأله ریاضی دانش آموزان بر اساس مهارت تفکر انتقادی با نقش میانجی انگیزه پیشرفت و نگرش به ریاضیات

نوع مقاله : مقاله علمی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا روانشناسی تربیتی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران.

2 استادیارگروه روانشناسی، واحد قوچان، دانشگاه آزاد اسالمی، قوچان، ایران

3 استادیارگروه روانشناسی،واحد بجنورد،دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران.

10.22111/jeps.2020.5169

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه مهارت تفکر انتقادی و توانایی حل مسأله ریاضی دانش آموزان با میانجیگری انگیزه پیشرفت و نگرش به ریاضیات انجام شد. 
روش: جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان کلاس ششم شهر مشهد در سال تحصیلی 1397-1396 می باشد. به همین دلیل نمونه ای با حجم 440 دانش آموز با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شد. دانش آموزان پرسشنامه های تفکر انتقادی سطح x کرنل، انگیزه پیشرفت، نگرش به ریاضیات و آزمون حل مسأله ریاضی را تکمیل کردند. این پژوهش از نوع همبستگی می باشد و تجزیه و تحلیل داده ها با روش تحلیل مسیر انجام شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که مهارت تفکر انتقادی بر توانایی حل مسأله ریاضی دانش آموزان تأثیر مثبت معنی دار دارد. علاوه بر این، مشخص شد که نگرش به ریاضیات بر توانایی حل مسأله ریاضی تأثیر مثبت معنی دار دارد. انگیزه پیشرفت بر توانایی حل مسأله ریاضی تأثیر ندارد ولی بر نگرش به ریاضیات تأثیر مثبت و معنی دار دارد. همچنین مشخص شد که با وجود تأثیر مثبت و معنی دار مهارت تفکر انتقادی بر نگرش به ریاضیات و انگیزه پیشرفت، این دو متغیر یعنی نگرش به ریاضیات و انگیزه پیشرفت نقش میانجی بین مهارت تفکر انتقادی و توانایی حل مسأله ریاضی دانش آموزان ندارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Math problem solving ability of students based on critical thinking skills with mediator role of achievement motivation and attitude towards mathematics

نویسندگان [English]

  • Mohammad Baradaran 1
  • Mohammad Mohammadipour 2
  • Hossein Mahdian 3
1 phd student in educational psychology, bojnourd branch, islamic azad university.bojnourd.iran.
2 assistant professor of psychology. quchan branch. islamic azad university. quchan.iran
3 assistant professor of psychology. bojnourd unit. islamic azad university. bojnourd.iran.
چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate the relationship between critical thinking skills and math problem solving ability of students by mediating role of achievement motivation and attitude toward mathematics. The statistical population of this study includes all sixth grade students in Mashhad in the academic year 2018. For this reason, a sample of 440 students was selected using multi-stage cluster sampling. Students completed Cronel Level x Critical Thinking Questionnaire, Achievement Motivation, Attitude toward Mathematics and Mathematical Problem Solving Test.
This research is correlational and data analysis was performed using path analysis method. The results showed that critical thinking skills had a significant positive effect on the math problem solving ability of students. In addition, it turned out that the attitude toward mathematics has a significant positive effect on the math problem solving ability of students. The achievement motivation does not effect on the math problem solving ability of students, but it has a positive and significant impact on the attitude toward mathematics. It was also found that despite the positive and significant effect of critical thinking skills on the attitude toward mathematics and the achievement motivation, these two variables, namely, the attitude toward mathematics and the achievement motivation, do not have a mediator role between critical thinking skills and the math problem solving ability of students

کلیدواژه‌ها [English]

  • Critical Thinking Skills
  • achievement Motivation
  • Attitude to Mathematics
  • Math problem solving ability

مراجع

1.احمدی، زلیخا.(1389). بررسی تأثیر آموزش راهبردهای فراشناختی(برنامه ریزی، نظارت و ارزشیابی) بر توانایی حل مسأله در درس ریاضی دانش آموزان دختر پایه دوم راهنمایی شهر قم. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد.
2.اسلاوین، رابرتایی. (1389). روان شناسی تربیتی: نظریه و کاربست (ترجمه یحیی سید محمدی). تهران: روان. (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی2006).
3.السون، متیو اچ، هرگنهان، بیآر. (1394). مقدمه ای بر نظریه های یادگیری (ترجمه علی اکبر سیف). تهران: دوران. (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی2009).
4.اصل روستا، صغری.(1392). فراتحلیل عوامل آموزشی مؤثر بر انگیزه پیشرفت تحصیلی. پایان نامه ارشد، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
5.امیدوار، سعید.(1391). رابطه تفکر انتقادی با انگیزه پیشرفت دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه بیرجند. پایان نامه ارشد، دانشگاه بیرجند.
6.بدری گرگری، رحیم، فتحی آذر، اسکندر، محمودی، فیروز، و محمودی بردزردی، سعید.(1396). طراحی الگوی آموزشی مبتنی بر پرسش و پاسخ برای درس مطالعات اجتماعی و بررسی اثر بخشی آن بر درک مفاهیم و تفکر انتقادی دانش آموزان. فصلنامه علمی، پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره هفتم، شماره 3، 34-1.
7.حافظی کن کت، حسین.(1390). بررسی تأثیر کاربردهای آموزشی فناوری اطلاعات و ارتباطات بر تفکر انتقادی و نگرش دانش آموزان دختر سال اول متوسطه منطقه ی 4 تهران. پژوهش در برنامه ریزی درسی، سال هشتم، دوره دوم، شماره31، 49-36.
8.حبیبی کلیبر، رامین.(1391). اثر بخشی آموزش راهبرد خود تنظیمی کمک خواهی بر مؤلفه های حل مسأله ریاضی دانش آموزان با توجه به اثرات جنسیت و اهداف پیشرفت. رساله دکتری، دانشگاه تبریز.
9.خادم صادق، مرضیه، امیدوار، سعید، و جلیلی پور، محمد حسین.(1397). رابطه تفکر انتقادی با انگیزه پیشرفت دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه بیرجند. مجله پیشرفت های نوین در روانشناسی علوم تربیتی و روانشناسی، سال اول، شماره 3، 75-64 .
10.رادمهر، فرزاد.(1390). بررسیعملکردحلمسئلهریاضیدانشآموزانبراساسطبقهبندیاصلاحشدهبلوم. پایان نامه ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
11.زارع، حسین، و نهروانیان، پروانه.(1396). اثر آموزش تفکر انتقادی بر سبک های حل مسأله و یادگیری خودراهبر. فصلنامه تازه های علوم شناختی، دوره 19، شماره 2، 96-85.
12.سلطان القرائی، خلیل، و سلیمان نژاد، اکبر.(1387). تفکر انتقادی و ضرورت آموزش آن در کلاس درس. فصلنامه تربیت اسلامی، سال سوم، شماره 6، 195-181.
13.سیف، علی اکبر. (1386). روانشناسی پرورشی نوین: روانشناسی یادگیری و آموزش.
مجله مطالعات روانشناسی تربیتی
دوره 17، شماره 37
فروردین 1399
صفحه 52-27

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار