پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی نوجوانان بر اساس نظام ارزشی شوارتز در دوران پاندمیک کووید-19

نوع مقاله : مقاله علمی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران .

2 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

3 استاد روانشناسی، گروه روان شناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

چکیده

بهزیستی روان­شناختی، جنبه­های متعددی از عملکرد مثبت را در بر می­گیرد و با فعالیت­هایی مرتبط است که به تحقق خود و رشد شخصی، اهداف و رشد منجر می­شوند. عوامل مختلفی می­توانند در بهزیستی روانشناختی نوجوانان نقش داشته باشند. هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش نظام ارزشی شوارتز در پیش­بینی بهزیستی روان­شناختی نوجوانان بود. روش پژوهش، توصیفی_همبستگی بود و جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول شهر قزوین بود که در سال تحصیلی ۱۴۰۱_۱۴۰۰ به تعداد ۷۳۴۰ نفر بوده است. با استفاده از فرمول کوکران، تعداد ۲۴۰ دانش آموز، به­عنوان نمونه آماری پژوهش، با روش نمونه­گیری در دسترس از جامعه آماری فوق انتخاب شدند. داده­ها با استفاده از پرسشنامه­های بهزیستی روانشناختی (ریف، 1989) و نظام ارزشی (شوارتز، 2006) گردآوری شدند. به­کمک نرم­افزار Spss نسخه 26 از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون همزمان برای تجزیه و تحلیل داده­ها استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که کلیه­ مؤلفه‌های نظام ارزشی (به جز برانگیختگی) با بهزیستی روان‌شناختی رابطه مثبت و معناداری داشتند (0۰1/۰p‹) و همچنین مؤلفه‌های نظام ارزشی توانستند 30 درصد از متغیر ملاک، یعنی بهزیستی روان‌شناختی نوجوانان را پیش‌بینی نمایند. بنابراین می­توان گفت نظام­ارزشی نوجوانان نقش تعیین­کننده­ای در بهزیستی روان­شناختی آن­ها دارد و نیاز است در مدارس، بیشتر به این امر پرداخته شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Predicting adolescent psychological well-being based on Schwartz value system during the Covid-19 pandemic

نویسندگان [English]

  • Leila Kabiri 1
  • Fateme Jalili 2
  • Molouk Khademi Ashkzari 3
1 PhD student of Psychology Department of Educational Psychology, Faculty of Education & Psychology, Alzahra University. Tehran, Iran.
2 PhD student of Psychology Department of Educational Psychology, Faculty of Education & Psychology, Alzahra University. Tehran, Iran.
3 Professor of Psychology Department of Educational Psychology, Faculty of Education & Psychology, Alzahra University. Tehran, Iran.
چکیده [English]

Psychological well-being encompasses multiple aspects of positive functioning and is associated with activities that lead to self-actualization ,personal development, goals and growth. Various factors can contribute to adolescents’ psychological well-being. The aim of this study is to examine the role of Schwartz’s value system in predicting adolescents’ psychological well-being. This study employs a descriptive-correlational research design. The statistical population includes all female lower secondary school students in Qazvin during the 2021–2022 academic year, totaling 7340 students. Using Cochran’s formula, a sample of 240 students was selected through the convenience sampling method from the mentioned population. Data were collected using the Psychological Well-Being Questionnaire (Ryff, 1989) and the Value System Questionnaire (Schwartz, 2006). Data analysis was conducted using Pearson’s correlation coefficient and simultaneous regression analysis. The findings indicated that all the components of the value system (except stimulation) have a positive and significant relationship with psychological well-being. Moreover, the components of the value system were able to predict 30% of the criterion variable,i.e., teenagers' psychological well-being.
  Therefore, it can be concluded that teenagers' value systems play a crucial role in their psychological well-being, and it is necessary for schools to place greater emphasis on this issue.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Psychological well-being
  • Schwartz value system
  • Covid-19 pandemic "

مراجع

آژیده, وکیل , قدوسی‌نژاد, آیت و نیکدل, فریبرز . (1404). مدل علّی امید به تحصیل دانش‌آموزان براساس ادراک حمایت اجتماعی و بهزیستی روانی: نقش واسطه‌ای اشتیاق تحصیلی. مطالعات روانشناسی تربیتی. (57)22، 33-1.
انجم شعاع, محمد رئوف , حسینچاری, مسعود , لطیفیان, مرتضی و خرمایی, فرهاد . (1396). رابطة هوش عمومی و استدلال اخلاقی: نقش واسطه‎گری ابعاد هویت اخلاقی. مطالعات روانشناسی تربیتی, 14(27), 63-86. doi: 10.22111/jeps.2017.3420
خانجانی، مهدی، شهیدی، شهریار، فتح آبادی، جلیل، مظاهری، محمد علی، شکری، امید، (1393)، ساختار عاملی و ویژگی­های روان سنجی فرم کوتاه ( 18 سوالی) مقیاس بهزیستی روان­شناختی ریف در دانشجویان دختر و پسر، اندیشه و رفتار، 9(32)، 27-36.
دلخموش, محمدتقی واحمدی‌مبارکه, مهرناز. (1391). ویژگی‌های مختص به فرهنگ در ارزش های ایرانیان: بررسی در سه نموه از سه نسل. روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی. 9 (34)، ۱07-127.
شبانی، رحیم؛ محمودی، غلامرضا؛ غباری بناب، باقر؛ امامی پور، سوزان و سپاه منصور، مژگان. (1394). پیش‌بینی بهزیستی روان شناختی بر اساس سبک‌های دلبستگی و شفقت ‏به خود در مادران دانش آموزان دوره ابتدایی شهر ارومیه. زن و مطالعات خانواده، 8(27)، 94-72.
شریفی، گشاو؛ آذرنییاد، آرش؛ خلیلی، شیوا؛ سیفی، سید جواد و حمیدی، امید. (1395). رابطه ارزش های شخصی شوارتز با بهزیستی ذهنی در بین بیماران مبتلا به سرطان سینه. روان شناسی بالینی، 8(4)، 63-74.
صدوقی، مجید و حسام پور، فاطمه. (1399). پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی در سالمندان بر اساس معنویت، قدردانی از خدا و حمایت اجتماعی ادراک‌شده. سالمند: مجله سالمندی ایران، ۱۵ (۲)، ۱۴۴-۱۵۹.
فلاحی, مریم و سلیمی, سمانه . (1403). مدل یابی ساختاری تأثیر فرهنگ مدرسه بر بهزیستی روانشناختی با نقش میانجی خودشیفتگی و هیجانات پیشرفت. مطالعات روانشناسی تربیتی, 21(56), 164-135. doi: 10.22111/jeps.2024.48261.5679
محمّدی مزلقانی, سیاوش , آزادیکتا, مهرناز و صادقی, جمال . (1403). اثرات روانی-اجتماعی و رفتاری کووید-19 بر سبک زندگی دانش‌آموزان نوجوان: مطالعه‌ای مبتنی بر تحلیل متن. رهبری آموزشی کاربردی. 
مرادی*, مرتضی , حسین چاری, مسعود , سلیمانی خشاب, عباسعلی و دهقانی زاده, محمدحسین . (1393). پیش بینی ابعاد بهزیستی روان شناختی دانشجویان بر اساس ابعاد سبک دلبستگی و عزت نفس. مطالعات روانشناسی تربیتی, 11(20), 135-174. doi: 10.22111/jeps.2014.1856
نوروزی، نصراله، مرزوقی، رحمت اله، ترک زاده، جعفر، و محمدی، مهدی. (1391). بررسی مقایسه ای نظام ارزشی فرهنگیان (مدیران و معلمان) شهرستان دشتستان بر اساس نظریه ارزش های بنیادین شوارتز. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 3(2 (پیاپی 10))، 99-118.
وحیدی، زهره و جعفری­ هرندی، رضا. (1396). پیش‌بینی بهزیستی روانشناختی براساس مؤلفه‌های سرمایۀ روانشناختی و مؤلفه‌های نگرش معنوی. پژوهش نامه روانشناسی مثبت، 3(2)، 51-64.
وفایی, طیبه , سماوی, سید عبدالوهاب , ویسنهانت, جولیا و نجارپوریان, سمانه . (1401). بررسی عوامل فردی یا روانشناختی موثر بر پدیده خودآسیب زنی نوجوانان: یک مطالعه کیفی. مطالعات روانشناسی تربیتی, 19(45), 155-142. doi: 10.22111/jeps.2022.6979
یعقوبی، ابوالقاسم؛ نادری پور، حسین؛ یارمحمدی واصل، مسیب و محققی، حسین. (1398). تبیین بهزیستی روانشناختی بر اساس ذهن آگاهی، نیاز به شناخت و سرمایه های روانشناختی در دانشجویان. فصلنامه روان شناسی تربیتی، 15(52)، 217-237.
Belic, J., Djordjevic, A., Nikitović, T., & Khaptsova, A. (2021). The Diversity of Value Construal: A Constructivist Approach to the Schwartz Theory of Basic Values. Journal of Constructivist Psychology, 1-25.
Bobowik, M., Basabe, N., Páez, D., Jiménez, A., & Bilbao, M. A. (2011). Personal values and well-being among Europeans, Spanish natives and immigrants to Spain: Does the culture matter? Journal of Happiness Studies, 12(3), 401-419.
Bojanowska, A., & Piotrowski, K. (2019). Values and psychological well-being among adolescents–are some values ‘healthier’than others? European Journal of Developmental Psychology, 16(4), 402-416.
Bolier, L., Haverman, M., Westerhof, G. J., Riper, H., Smit, F., & Bohlmeijer, E. (2013). Positive psychology interventions: A meta-analysis of randomized controlled studies. BMC public health, 13(1), 1-20.
Borg, I., Hermann, D., Bilsky, W., & Pöge, A. (2019). Do the PVQ and the IRVS scales for personal values support Schwartz’s value circle model or Klages’ value dimensions model?. Measurement instruments for the social sciences, 1(1), 1-14.
Brown, K. W., & Kasser, T. (2005). Are psychological and ecological well-being compatible? The role of values, mindfulness, and lifestyle. Social indicators research, 74(2), 349-368.
Chen, N., Zhou, M., Dong, X., Qu, J., Gong, F., Han, Y., ... & Zhang, L. (2020). Epidemiological and clinical characteristics of 99 cases of 2019 novel coronavirus pneumonia in Wuhan, China: a descriptive study. The lancet, 395(10223), 507-513.
Cohen, A., & Shamai, O. (2010). The relationship between individual values, psychological well‐being, and organizational commitment among Israeli police officers. Policing: An International Journal of Police Strategies & Management, 33(1), 30-51.
Cohen, A., & Shamai, O. (2010). The relationship between individual values, psychological well‐being, and organizational commitment among Israeli police officers. Policing: An International Journal of Police Strategies & Management.
Der Kinderen, S., & Khapova, S. N. (2020). Positive psychological well-being at work: The role of eudaimonia. The palgrave handbook of workplace well-being, 1-28.
Dittmann, R. W., & Rothenberger, A. (2019). Psychopharmacology research in child and adolescent psychiatry–Developments, challenges, perspectives. Zeitschrift für Kinder-und Jugendpsychiatrie und Psychotherapie, 47(6), 489-494.
Eleuteri, S., Saladino, V., & Verrastro, V. (2017). Identity, relationships, sexuality, and risky behaviors of adolescents in the context of social media. Sexual and Relationship Therapy, 32(3-4), 354-365.
Folch, C., Ganem, F., Colom-Cadena, A., Martínez, I., Cabezas, C., & Casabona, J. (2025). Impact of the COVID-19 pandemic on the psychological well-being of adolescents by gender identity. Gaceta Sanitaria, 37, 102346.
Haqqani Manesh, Angel. (2016). The relationship between the value system and the emotional intelligence of female teachers of the second secondary school in the 5th district of Isfahan. Master's thesis in Isfahan (Khorasgan).
Haslam, N., Whelan, J., & Bastian, B. (2009). Big Five traits mediate associations between values and subjective well-being. Personality and individual differences, 46(1), 40-42.
Henson, S., Kambhampati, U., Mogues, T., Olsen, W., Prowse, M., Ramos, R Burke & Yap, O. F. (2020). The development impacts of COVID-19 at home and abroad: Politics and implications of government action. The European Journal of Development Research, 32, 1339-1352.
Huang, C., Wang, Y., Li, X., Ren, L., Zhao, J., Hu, Y., ... & Cao, B. (2020). Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China. The lancet, 395(10223), 497-506.
Joshanloo, M., & Ghaedi, G. (2009). Value priorities as predictors of hedonic and eudaimonic aspects of well-being. Personality and individual differences, 47(4), 294-298.
Kaasa, A. (2021). Merging Hofstede, Schwartz, and Inglehart into a single system. Journal of Cross-Cultural Psychology, 52(4), 339-353.
Khanjani, M., Shahidi, S., Fathabadi, J., Mazaheri, M., Shokri, O. (2014). Factor structure and psychometric properties of the Ryff’s scale of Psychological well-being, short form (18-item) among male and female students. Thoughts and Behavior in Clinical Psychology, 9(32), 27-36.
Lábadi, B., Arató, N., Budai, T., Inhóf, O., Stecina, D. T., Sík, A., & Zsidó, A. N. (2022). Psychological well-being and coping strategies of elderly people during the COVID-19 pandemic in Hungary. Aging & Mental Health, 26(3), 570-577.
Laczkó, T., Ács, P., Cselik, B., & Stocker, M. (2023). The Role of Sports in the Subjective Psychological Well-Being of Hungarian Adult Population in Three Waves of the COVID-19 Pandemic. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20(1), 660.
Li, Q., Guan, X., Wu, P., Wang, X., Zhou, L., Tong, Y., ... & Feng, Z. (2020). Early transmission dynamics in Wuhan, China, of novel coronavirus–infected pneumonia. New England journal of medicine, 382, 1199-1207.
Madva, E. N., Sadlonova, M., Harnedy, L. E., Longley, R. M., Amonoo, H. L., Feig, E. H., ... & Celano, C. M. (2023). Positive psychological well-being and clinical characteristics in IBS: A systematic review. General Hospital Psychiatry, 81, 1–14.
MamSharifi, P., Khansari, S. S. A., Najafi, K., Farokhi, S., & Aminpour, M. (2022). The mediating role of problem solving strategies in the relationship between metacognitive beliefs and cognitive emotion regulation strategies with resilience in the Covid-19 era. Rooyesh-e-Ravanshenasi Journal (RRJ), 11(4), 205-216.
Mantovani, A., Rinaldi, E., Zusi, C., Beatrice, G., Saccomani, M. D., & Dalbeni, A. (2021). Coronavirus disease 2019 (COVID-19) in children and/or adolescents: a meta-analysis. Pediatric research, 89(4), 733-737.
Mayer, C. H., & Vanderheiden, E. (2020). Contemporary positive psychology perspectives and future directions. International Review of Psychiatry, 32(7-8), 537-541.
Maynard, M. L., Khalid, H., Karimi Valoojerdy, Z., Talwar, V., & Bosacki, S. L. (2025). Adolescent Development in Unprecedented Times: A Comparative Study of Theory of Mind Before and After COVID-19. Adolescents, 5(2), 11.
Meeus, W. (2016). Adolescent psychosocial development: A review of longitudinal models and research. Developmental Psychology, 52(12), 1969–1993.
Mousseau, A. C., Scott, W. D., & Estes, D. (2014). Values and depressive symptoms in American Indian youth of the northern plains: Examining the potential moderating roles of outcome expectancies and perceived community values. Journal of youth and adolescence, 43(3), 426-436.
Pepe, A., & Farina, E. (2023). A mixed-method study on adolescents’ well-being during the COVID-19 syndemic emergency. Scientific Reports, 13(1), 871.
Piao, X., Xie, J., & Managi, S. (2022). Environmental, social, and corporate governance activities with employee psychological well-being improvement. BMC Public Health, 22(1), 1-12.
Rodriguez, Y. and Burke, R.V. (2023), "Impacts of COVID-19 on Children and Adolescent Well-Being", Horney, J.A. (Ed.) COVID-19, Frontline Responders and Mental Health: A Playbook for Delivering Resilient Public Health Systems Post-Pandemic, Emerald Publishing Limited, Bingley, pp. 43-54.
Ryff, C. D. (2017). Eudaimonic well-being, inequality, and health: Recent findings and future directions. International review of economics, 64, 159-178.
Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of personality and social psychology, 57(6), 1069.
Twenge, J. M., Martin, G. N., & Campbell, W. K. (2018). Decreases in psychological well-being among American adolescents after 2012 and links to screen time during the rise of smartphone technology. Emotion, 18(6), 765.
Sadoughi, M., & Hesampour, F. (2020). Prediction of psychological well-being in the elderly by assessing their spirituality, gratitude to god, and perceived social support. Iranian Journal of Ageing, 15(2), 144-159.
Saurabh, K., & Ranjan, S. (2020). Compliance and psychological impact of quarantine in children and adolescents due to Covid-19 pandemic. The Indian Journal of Pediatrics, 87, 532-536.
Sagiv, L. (2011). Personal values, national culture and organizations: Insights applying the Schwartz value framework. The handbook of organizational culture and climate, 2, 515-537.
Sagiv, L., & Schwartz, S. H. (2022). Personal values across cultures. Annual review of psychology, 73, 517-546.
Salavera, C., Usán, P., Teruel, P., & Antoñanzas, J. L. (2020). Eudaimonic well-being in adolescents: The role of trait emotional intelligence and personality. Sustainability, 12(7), 2742.
Sortheix, F. M., & Schwartz, S. H. (2017). Values that underlie and undermine well–being: Variability across countries. European Journal of Personality, 31(2), 187-201.
Sinn, J. S. (2019). Mapping ideology: Combining the Schwartz value circumplex with evolutionary theory to explain ideological differences. Evolutionary Psychological Science, 5(1), 44-57.
Schwartz, S. H. (2012). An overview of the Schwartz theory of basic values. Online readings in Psychology and Culture, 2(1), 2307-0919.1
Sharifi, G., Azarniad, A., Khalili, S., Seifi, S., Hamidi, O. (2016). Relationship between Schwartz's Personal Values and Subjective Well-being among Patients with Breast Cancer. Journal of Clinical Psychology, 8(4), 63-74. doi: 10.22075/jcp.2017.2254.
Sohrabi, C., Alsafi, Z., O'Neill, N., Khan, M., Kerwan, A., Al-Jabir, A., Iosifidis, C., & Agha, R. (2020). World Health Organization declares global emergency: A review of the 2019 novel coronavirus (COVID-19). International journal of surgery (London, England), 76, 71–76.
Stevenson, J. C., Millings, A., & Emerson, L. M. (2019). Psychological well-being and coping: The predictive value of adult attachment, dispositional mindfulness, and emotion regulation. Mindfulness, 10(2), 256-271.
Vahidi, Z., Jafari Harandi, R. (2017). Predicting of Psychological Well-Being from Components of Psychological Capital and Spiritual Attitude. Positive Psychology Research, 3(2), 51-64.
Verhoeven, M., Poorthuis, A. M., & Volman, M. (2019). The role of school in adolescents’ identity development. A literature review. Educational Psychology Review, 31(1), 35-63.
WHO Director-General’s opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 11 March2020”. (2020). Accessed: March 23, 2020: https:// www.who.int /dg/speeches/detail/ whodirector-general-s- opening-re-marks-at-the- media-briefing -on- covid-19.
Wiraszka, P. (2021). Determining the Level of Security Culture of the Entity Using the Midified Shalom Schwartz Value Model. Security Dimensions. International and National Studies, (39), 132-146.
Yaghoobi, A., Naderipour, H., yarmohamadi vasel, M., Mohagheghi, H. (2019). The explaining of Psychological Well-being based on Mindfulness, Need for Cognition and Psychological Capital in the students. Educational Psychology, 15(52), 217-237.
مطالعات روانشناسی تربیتی
دوره 22، شماره 59
شهریور 1404
صفحه 243-219

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار