طراحی الگو و اعتباریابی برنامه درسی دوره پیش‌دبستانی با تأکید بر مهارت‌‌های زندگی

نوع مقاله : مقاله علمی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی، گروه برنامه ریزی درسی، واحد میمه، دانشگاه آزاد اسلامی، میمه، ایران.

2 استادیار، گروه برنامه ریزی درسی، واحد میمه، دانشگاه آزاد اسلامی، میمه، ایران.

3 دانشیار، گروه کارآفرینی، دانشکده اقتصاد و امور اداری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

چکیده

مطالعه حاضر با هدف طراحی الگو و اعتباریابی برنامه درسی دوره پیش‌دبستانی با تأکید بر مهارت‌‌های زندگی صورت پذیرفته است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف پژوهشی کاربردی – توسعه ای و به لحاظ اجرا آمیخته اکتشافی (کیفی-کمی) بود. در این راستا در بخش کیفی با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون به ارائه الگو پرداخته شده است. جامعه آماری بخش کیفی 15 نفر از خبرگان حوزه برنامه درسی، روانشناسی و مدیران مهدکودک استان فارس با استفاده از نمونه گیری هدفمند تشکیل می‌دادند. جامعه آماری بخش کمی شامل کلیه مربیان مهد کودک استان فارس به تعدا 5112 نفر تشکیل بود؛ که بر اساس فرمول کوکران و شیوه خوشه‌ای دومرحله‌ای تعداد 375 نفر، در پژوهش شرکت داده شدند. به منظور گردآوری داده‌ها در بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمی از پرسشنامه 69 سوالی محقق‌ساخته استفاده گردید. جهت تحلیل اطلاعات بخش کیفی از روش تحلیل مضمون و در بخش کمی، تکنیک تحلیل عاملی تأییدی مورد استفاده قرار گرفت. مدل احصا شده از نتایج بخش کیفی پژوهش دارای 9 ‌مؤلفه اصلی و 69 شاخص شامل: آموزش حقوق شهروندی (ده شاخص)، مدیریت احساسات(پانزده شاخص)، تفکر انتقادی(هفت شاخص)، حل ‌مسأله (یازده شاخص)، تفکر خلاق(هفت شاخص)، مهارت ارتباطی(ده شاخص)، مهارت تصمیم-گیری(شش شاخص)، خودآگاهی(هفت شاخص) و بهداشت جسمی(شش شاخص)" بوده است. در بخش کمی نیز روایی و پایایی مدل تحلیل عاملی تأییدی به ترتیب با استفاده از تکنیک‌های روایی سازه – همگرا و پایایی مرکب مورد تأیید قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

designing Model and validation of preschool curriculum emphasizing to life skills.

نویسندگان [English]

  • Hajar Chistan 1
  • Farzaneh Vasefian 2
  • Aleme Keikha 3
1 Ph.D. Candidate, Department of Curriculum Planning, Meymeh Branch, Islamic Azad University, Meymeh, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Curriculum Planning, Meymeh Branch, Islamic Azad University, Meymeh, Iran.
3 Associate Professor, Department of Entrepreneurship, Faculty of Economics and Administrative Affairs, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.
چکیده [English]

the present study was carried out with the aim of designing a model and validating the curriculum of the preschool period by emphasis on life skills. The method of research in terms of purpose was applied-developmental research and exploratory (qualitative-quantitative) in terms of implementation.In this regard, a model has been presented using the technique of content analysis in the qualitative section. The statistical population of the qualitative part was made up of 15 experts in the field of curriculum, psychology and kindergarten managers of Fars province by using targeted sampling. The statistical population of the quantitative part included all Fars kindergarten teachers about 5112 people. Based on Cochran's formula and two-stage cluster method, 375 people participated in the research. For collecting data, a semi-structured interview used in the qualitative part and a researcher-made 69-question questionnaire wad used in the quantitative part. For analyzing the data in the qualitative part, thematic analysis method was used and in the quantitative part, the confirmatory factor analysis technique was used.
The model calculated from the results of the qualitative part of the research has 9 main components and 69 indicators including: citizenship rights education, emotion management, critical thinking, problem solving, creative thinking, communication skill, decision-making skill, self-awareness, and physical health. It was confirmed by construct validity-convergent and composite reliability techniques.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Curriculum model
  • life skills
  • preschool course
  • theme analysis
  • confirmatory factor analysis
احمدزاده، سارا؛ صالحی، کیوان. (1395)، تحلیل جایگاه پرورش مهارت‌های زندگی در برنامه درسی پیش‌دبستانی ایران، پژوهشی مبتنی بر رویکردهای چندگانه، کنفرانس بین المللی هزاره سوم و علوم انسانی.
ارجمندی، پریسا؛ رضازاده بهادران، حمیدرضا؛ عصاره، علیرضا؛ خورشیدی، عباس. (1402). ارائه الگوی برنامه درسی پژوهش محور دوره پیش‌دبستانی. مطالعات روانشناختی نوجوان و جوان، 3(3)، 335-322 .
اشرفی سلطان احمدی  سلطان احمدی، زینب؛ کیهان، جواد؛ ملکی آوارسین، صادق؛ یاری، جهانگیر. (1400). طراحی الگوی مطلوب برنامه درسی تربیت دینی در دوره پیش‌دبستانی مسائل کاربردی تعلیم‌وتربیت اسلامی. ۶ (۱):۳۰-۷ .
بابادی، امین و مشکانی، محمد . (1390). مقیاس مهارتهای زندگی:تدوین وهنجاریابی،ابزاری معتبربرای سنجش مهارتهای زندگی دانش اموزان ابتدایی. مطالعات روانشناسی تربیتی, 8(14), 1-22
خضری، فریدون، قادری، مصطفی، و عبدالهی، فردین. (1399). طراحی الگوی مطلوب مهارت‌های زندگی دوره متوسطه مراکز استعدادهای درخشان. مدیریت مدرسه، 8(1)، 370-395.
سرخوش، شهرزاد؛ صادقی، علیرضا؛ فقیه آرام، بتول؛  شعبانی، حسن و ذبیحی، رزیتا . (1400). شناسایی مؤلفه‌ها و عناصر برنامه درسی مبتنی بر پرورش مهارت حل مسئله به‌منظور ارائه الگوی بهینه برای دوره پیش‌دبستانی. تدریس پژوهی، 9(1)، 43-72.
شفیعی، صابر؛ عسکری، بهروز؛ علی‌محمدی، رضا. (1398). مهارت‌های زندگی، تحولات جدید، در روان‌شناسی، علوم تربیتی و تعلیم و تربیت (22) 1، 87-56.
 عبدالوهابی، مرضیه؛ رومیانی، یونس؛ ظریف، سکینه . (1401). بررسی مهارت‌های اساسی دانشجویان در عصر جهانی شدن. فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 19(4)، 51-74.
غلامی، عابد؛ زینلی پور، حسین؛ شیخی فینی، علی امیر؛ سماوی، سید عبدالوهاب . (1401).سنجش و ارزیابی مؤلفه‌های برنامه درسی تربیت هنری دوره پیش‌دبستانی با استفاده از مدل تحلیل اهمیت - عملکرد. رهبری و مدیریت آموزشی، 16(1)، 89-110.
قربانخانی، سمیه؛ رحیمی نیک، اعظم؛ علیقلی، منصوره. (1400). ارائه مدل جذب گردشگر پزشکی در بیمارستان‌های علوم پزشکی شهر تهران. فصلنامه مدیریت پرستاری. ۱۰ (۱):۳۵-۴۹.
قلعه شاهی، صنیع الله.(1389). فلسفه آداب و مهارت‌های زندگی، فصلنامه رشد آموزش علوم اجتماعی، 14(1)، 23-39.
کلینکه، کریس ال. (1403). مهارت‌های زندگی (ترجمه شهرام محمدخانی). تهران: نشر سپند هنر.
کنعانی هرندی، ستاره؛ نوریان، محمد؛ نوروزی، داریوش و عبایی کوپایی، محمود . (1397). الگوی برنامه درسی آموزش فلسفه برای کودکان بر اساس نتایج تحقیقات مرتبط. تفکر و کودک، 9(2)، 121-151.
ماهری، ساناز؛ عراقیه، علیرضا، قائدی، یحیی؛ مهدی‌زاده، امیرحسین؛ سوسهابی، پری. (1401). طراحی مدلی برای برنامه درسی آموزش فلسفه به کودکان پیش از دبستان (۳ تا ۵ سال) دوفصلنامه نظریه و عمل).در برنامه درسی ۱۰ (۲۰)،۳۱۸-۲۸۹.
میرعرب رضی، حلیمه، فکوری حاجی یار، حسین؛ شریعت نیا، کاظم؛ بیانی، علی‌اصغر. (1401). تبیین اهداف الگوی برنامه درسی مسئله محور در دوره پیش‌دبستانی. مدیریت دانشگاهی، (4)1، 100-80.
میرعرب رضی، حلیمه؛ فکوری حاجی یار، حسین؛ شریعت نیا، کاظم؛ بیانی، علی‌اصغر. (1400). طراحی الگوی برنامه درسی مساله محور در دوره پیش‌دبستانی. فصلنامه روان شناسی تربیتی، (62) 17، 7-30
میکائیلو، غلامحسین، و سلطان القرایی، خلیل. (1394). اهداف و روش‌های تعلیم‌وتربیت از دیدگاه اسلام. بصیرت و تربیت اسلامی، 12(35)، 97-121.
میلر، جان. (1396).آموزش‌وپرورش روح به سوی یک برنامه درسی معنوی، ترجمه: قورچیان، نادرقلی، تهران: نشر فراشناختی اندیشه.
نادی، محمدعلی نادی، افتخاری، زهرا. (1397)، مدل برنامه درسی کارآفرینی دوره پیش‌دبستانی، اولین همایش ملی مدارس کارآفرینی (رویکردها، نظریه ها، ابعاد و کسب و کار کاربردی از کشورهای موفق)، اصفهان، ایران.
نعیمی، فاطمه، حنیفی، فریبا. (1401).تأثیر میزان بازی در آموزش بر مهارت‌های اجتماعی و خودکارآمدی کودکان پیش‌دبستانی منطقه چهار تهران. مجله تعالی در مشاوره و روان درمانی،44(11)،66-75.
نوظهوری پهرآباد، رامین، فتحی آذر، اسکندر، ادیب، یوسف، بافنده قراملکی، حسن، و رسولی، سمیه. (1400). بررسی عناصر الگوی برنامه درسی مبتنی بر مغز در دوره پیش‌دبستانی و اعتباربخشی آن (پژوهش کیفی). سلامت روان کودک (روان کودک)، 8(2)، 30-45.
نیک منش, زهرا , کاظمی, یحیی و زارع نژاد, زهره . (1396). تأثیرآموزش مهارت‌های زندگی بر ادراک شایستگی وکنترل خشم دانش‌آموزان. مطالعات روانشناسی تربیتی, 14(27), 221-243
Askarova, D. I., & Jabborova, M. K. (2022). The Introduction Of Gender Issues In Preschool Education On The Example Of Folk Pedagogy. Oriental Journal of Social Sciences, 2(05), 81-87.‏
Hálfdanardóttir, B. F., Ingvarsson, E. T., & Sveinbjörnsdóttir, B. (2022). Important skills for elementary school children: Implementing the preschool life skills program in Iceland. Behavioral Interventions, 37(2), 345-362.‏
Joo, Y. S., Magnuson, K., Duncan, G. J., Schindler, H. S., Yoshikawa, H., & Ziol-Guest, K. M. (2020). What works in early childhood education programs? A meta–analysis of preschool enhancement programs. Early Education and Development, 31(1), 1-26. ‏
Kaul, V. (2014). Education program in pre-primary period, translation: Farkhondeh Mofidi; Samt Publications, 15th edition.
Kaya, İ., & Deniz, M. (2020). The effects of life skills education program on problem behaviors and social skills of 4-year-old preschoolers. Ilkogretim Online, 19(2).‏
Li, Y. (2022). Construction and reform of preschool children’s professional curriculum based on big data. In 2021 International Conference on Big Data Analytics for Cyber-Physical System in Smart City: Volume 2 (pp. 787-795). Springer Singapore.
Loretha, A. F., Arbarini, M., & Desmawati, L. (2023). The Efforts of Lifelong Education through Life Skills for Early Childhood in Play Groups. JPPM (Jurnal Pendidikan dan Pemberdayaan Masyarakat), 10(1), 83-95.
Proulx, K., & Aboud, F. (2019). Disaster risk reduction in early childhood education: Effects on preschool quality and child outcomes. International Journal of Educational Development, 66, 1-7.
Vintimilla, C. D., & Pacini-Ketchabaw, V. (2020). Weaving pedagogy in early childhood education: On openings and their foreclosure. European Early Childhood Education Research Journal, 28(5), 628-641.‏
Wang, X., Sun, H., & Li, L. (2019). An innovative preschool education method based on computer multimedia technology. International Journal of Emerging Technologies in Learning, 14(14), 57-68.
Yazigy, A. J. (2023). The Need for an Integrated Preschool EFL Curriculum in Lebanon. BAU Journal-Society, Culture and Human Behavior, 3(2), 1.-10.