بررسی تجربه زیسته خودکارآمدی اجتماعی دانش‌آموزان دختر دوره‌ی دوّم متوسطه

نوع مقاله : مقاله علمی

نویسندگان

1 دانشیارگروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ و فلسفه تعلیم و تربیت، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

3 استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی تجربه زیسته دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه از خودکارآمدی اجتماعی انجام شده است. این مطالعه از نوع کیفی بوده و با رویکرد پدیدارشناسی انجام شده است. جامعه پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان دختر متوسطه دوم شهر اهواز در سال 1398 که مجموعاً به تعداد نفر بودند. برای نمونه تحقیق ابتدا از میان هر پنج آموزشگاه متوسطه دورۀ دوم دخترانه یک کلاس 30 نفری به صورت تصادفی گزینش و در میان آنان پرسشنامه توزیع گردید. بر این اساس پرسشنامه بین 150 نفر از دانش‌آموزان توزیع گردید و در نهایت 25 دانش‌آموز دختر به صورت هدفمند انتخاب شدند بود. برای تعیین نمونه تحقیق از پرسشنامهخودکارآمدی اجتماعی نوجوانان (کنلی، 1989) و مصاحبه استفاده شد. که پرسشنامه جهت مشخص نمودن دانش‌آموزانی بود که بیشترین خودکارآمدی اجتماعی را نسبت به بقیه داشتند از طریق مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته  و  اشباع داده  حجم نمونه نهایی بدست آمد. یافته‌های این مطالعه شامل 6 مضمون اصلی (ابراز وجود، عملکرد در موقعیت اجتماعی، شرکت در گروه‌های اجتماعی، دوستی و صمیمیت، کمک کردن و کمک گرفتن، احترام متقابل) و 19 مضمون فرعی است. با توجه به یافته‌های این مطالعه به نظر می‌رسد که بهترین راه افزایش خودکارآمدی اجتماعی در دختران نوجوان ایجاد درک صحیح از خودکارآمدی اجتماعی توسط والدین، مسئولان مدرسه و مسئولان و سیاستگذاران جامعه است. فرهنگ سازی، آگاهی دادن به خانواده‌ها و از بین بردن تبعیض جنسی در جامعه به رشد خودکارآمدی اجتماعی دختران نوجوان کمک شایانی می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The study of the lived experience of social self-efficacy among high school students Second courses

نویسندگان [English]

  • parvaneh Valavi 1
  • Layla Afzali 2
  • Jalal Hashemi 3
1 Associate Professor, Department of Educational Sciences, Faculty of Education and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz,و Iran .
2 M.A. Student of History and Philosophy, Department of Educational Sciences, Faculty of Education and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz,. Iran.
3 Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Faculty of Education and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, ,Iran.
چکیده [English]

This study aimed to investigate Senior high school student's experience of social self-efficacy. This study was a qualitative study and was performed with a phenomenological approach. The research population includes all female secondary school students of Ahvaz city in 2019, who were in total number of people. For the research sample, first, a class of 30 students was randomly selected from all five secondary schools of the second period for girls, and a questionnaire was distributed among them. Based on this, the questionnaire was distributed among 150 students and finally 25 female students were selected purposefully. The social self-efficacy questionnaire of adolescents (Connelly, 1989) and interviews were used to determine the research sampl. A questionnaire was used to identify the students who had the highest social self-efficacy than the rest, and then the final sample size was obtained determined through semi-structured interviews. The findings of this study included six main themes (self-expression, performance in social status, participation in social groups, friendship and intimacy, helping, mutual respect) and 19 sub themes. According to the findings of this study, it seems that the best way to increase social self-efficacy in adolescent girls is to create an adequate understanding of social self-efficacy by parents, school officials, and community policymakers. Culture-building, family awareness and elimination of sexual discrimination in the community can help to increase the social self-efficacy of adolescent girls.

کلیدواژه‌ها [English]

  • lived experience
  • phenomenology
  • self-efficacy
  • social self-efficacy

مراجع

  1. اثری‌زاده، رضا؛ بجانی، حسین؛ و ملکی‌نیا، عماد (1390). بررسی خودکارآمدی نیروی انسانی و در سازمان‌ها و ارائه الگوی مفهومی برای سنجش ان. دو ماهنامه توسعه انسانی پلیس، 8(37)، 117-96.
  2. بهرامی، سیاوش؛ اسپیدکار، رحمان؛ و کوشککی، مهدی. (1396). بررسی رابطه خودکارآمدیکارکنان پلیس راهور با مخاطرات ترافیکی مورد مطالعه: پلیس راهور خراسان شمالی. فصلنامه دانش انتظامی خراسان شمالی، 5(18)، 102-26.
  3. جمالی، مکیه؛ نوروزی، آزیتا؛ و طهماسبی، رحیم (1392). عوامل مؤثر بر خودکارآمدی تحصیلی و ارتباط آن با موفقیت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر 91. مجله آموزش در علوم پزشکی، (8)1، 641-629.
  4. حاجی‌آبادی و نیوشا، بهشته (1395). رابطه‌ی مؤلفه‌های درون مدرسه‌ای و خودکارآمدی اجتماعی با اضطراب تحصیلی دانش‌آموزان سال سوم دبیرستان. روانشناسی مدرسه، 5(3)، 77-56.
  5. خسروی، رحمت‌اله و جهانگیری، مهدی. (1398). تأثیر آموزش مهارت‌های اجتماعی بر خودکارآمدی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان. دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 10(19)، 87-65.
  6. خلعتبری، جواد؛ قربان شیرودی، شهره؛ رهبر طارمسری، خدیجه؛ و کیخای فرزانه، محمد مجتبی (1389). مقایسه اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر ابراز وجود و سلامت روان دانش‌آموزان کم توان ذهنی. فصلنامه روانشناسی تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن، 1(3)، 86-71.
  7. خیر، محمد؛ استوار، صغری؛ لطیفیان، مرتضی؛ تقوی، سیدمحمدرضا؛ و سامانی، سیامک (1387). اثر واسطه‌گری توجه متمرکز بر خود و خودکارآمدی اجتماعی بر ارتباط میان اضطراب و سوگیری‌های داوری. مجله روان‌شناسی بالینی ایران، 14(1)، 32-24.
  8. دستمرد، مادح (1391). بررسی مبانی نظری ایده خودکارآمدی به عنوان هدفی تربیتی. رساله دکتری دانشکده علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
  9. سجادپور، سیدحامد؛ مهرابی، حسینعلی؛ حسینعلی‌زاده، محمد، عبدالمحمدی، کریم (1392). بررسی رابظه بین مؤلفه‌های خودکارآمدی اجتماعی نوجوانان با گرایش به رفتارهای پرخطر. فصلنامه دانش انتظامی خراسان شمالی، 1(3)، 73-63.
  • سلحشور، ماندانا (1387). اهمیت و ضرورت دوستی برای کودکان و نوجوانان. مجله پیوند، 344، 31-26.
  • شولتز، دوان (1990). نظریه‌های شخصیت (چاپ چهارم). ترجمۀ یوسف، کریمی؛ فرهاد، جمهری؛ سیامک، نقشبندی؛ بهزاد، گودرزی؛‌هادی، بحیرایی؛ و نیکخو، محمدرضا (1383). تهران: انتشارات ارسباران.
  • طهماسبیان، کارینه و اناری، آسیه (1388). رابطه بین خودکارآمدی و افسردگی در نوجوانان. روانشناسی کاربردی، 3(9)، 94-84.

13.عبدالخانی، احمد، ولوی، پروانه و هاشمی، سیدجلال. (1397). بررسی تجربه زیسته شایستگی اجتماعی در دانش‌آموزان مقطع متوسطه (دوره اول). مجله دست‌آوردهای روانشناختی، 25(2)، 54-39.

  • عضدانلو، حمید (1381). آشنایی با مفاهیم اساسی جامعه‌شناسی (چاپ دوم). تهران: انتشارات نی.
  • کرمانی، فاطمه (1399). مقایسه کیفیت زندگی و خودکارآمدی هیجانی، اجتماعی و تحصیلی در دانشجویان دختر و پسر. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور شهرستان نورآباد
  1. کوزر، لوئیس (1971). زندگی و اندیشه بزرگان جامعه‌شناسی. محسن ثلاثی (1371). تهران: نشر علمی.
  • گل محمد نژاد بهرامی، غلامرضا و رحیمی، المیرا (1395). بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای فراشناختی بر سازگاری اجتماعی و خودکارآمدی اجتماعی دانش‌آموزان دختر متوسطه شهرستان نقده. مجله آموزش و ارزشیابی، 9(35)، 81-65.
  • محمدعلی‌نژاد عمران، روح الله و شمخی، میبنا. (1399). مقایسه تحلیلی شخصیت از دیدگاه روانشناسی با مفهوم شاکله در قران. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 11(43)، 182-159.
  1. مستقیمی، محمودرضا، سمیعی، روح‌اله، و سوخته‌سرایی، میثم. (1398). بررسی ارتباط بین هوش هیجانی و فرسودگی شغلی با نقش میانجی خودکارامدی کارکنان (مورد مطالعه : نیروهای ستادی انتظامی استان گلستان. فصلنامه مطالعات حفاظت و امنیت انتظامی، 14(50)، 62-33.
20.مهدی‌زاده ازدین، سمیه؛ موسوی، سیدعلی محمد؛ جلالی، محمدرضا؛ و کاکاوند علیرضا (1397). اثربخشی درمانگری شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودکارآمدی اجتماعی و افسردگی. فصلنامه روانشناسی تحولی (روان‌شناسان ایرانی)، 14(55)، 314-305.
  • میدلارسکی، الیزابت (1995). نوع ‌دوستی. ترجمه شروین شمالی (1374). تهران: انتشارات تربیت.

 

  1. Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191-215.
  2. Bandura, A. (2004). Hea lth promotion by social cognitive means. Health Educ Behav, 31(2), 191-215.
  3. Bandura, A. (2006). Self-efficacy: Toward A unifying theory of behaviorial change. Psychological Review, 84, 191-215.
  4. Bontekoe, R. (1996). Dimensions of the hermeneutic circle. AtlanticHighlands, NJ: Humanities Press International.
  5. Connolly, J. (1989). Social self-efficacy in adolescence: Relations with self-concept, social adjustment, and mental health. Canadian Journal of Behavioral Science, 21, 258-269.
  6. Creswell, J. W. (1999). Mixed-method research: Introduction and Application. In A. Tashakkori & C. Teddlie (eds.), Handbook of mixed methods in socialaand behavioral research (pp. 209-240). Thousand Oaks, CA: Sage.
  7. Edwards, C., & Titchen, A. (2003). Research into patients’ perspectives: Relevance and usefulness of phenomenological sociology. Journal of Advanced Nursing, 44(5), 450-460.
  8. Enayati, O., & Safari, I. (2021). Relationship Between Iranian EFL Teachers’ Self-Efficacy and Their Burnout Level in Universities and Schools. International Journal of Foreign Language Teaching and Research, 9(35), 25-38.
  9. Erozkan, A., & Deniz, S. (2012). The influence of social self-efficacy and learned resourcefulness on loneliness. The Online Journal of Counseling and Education, 1(2), 57-74.
  10. Jafarigohar, M., & Mortazavi, M. (2016). Promoting metacognition in EFL classrooms through scaffolding motivation. Iranian Journal of Applied Linguistics (IJAL), 19(1), 73-98.‏
  11. Liaw, E. C. (2009). Teacher efficacy of pre-service teachers in Taiwan: The influence of classroom teaching and group discussions. Teaching and Teacher Education, 25(1), 176-180.
  12. Sarantakos, S. (1998). Social research. London: Macmillan Press.
  13. Smith, H. M., & Betz, N. E. (2000). Development and validation of a scale of perceived social self-efficacy. Journal of Career Assessment, 8, 283-301.
  14. Titchen, A. (2000). Professional craft knowledge in patient-centrednursing and the facilitation of its development. Oxford, England: Ashdale Press.
  15. Titchen, A., & McIntyre, D. (1993). A phenomenological approach to qualitative data analysis in nursing research. In A. Titchen (Ed.), Changing nursing practice hrough action research (Report, No. 6, pp. 29-48). Oxford, England: National Institute for Nursing, Centre for Practice Development and Research.
  16. Van manen, M (1990). Research lived experience: Human science for an action sensitive pedagogy. London, Ontario: State University of Newyork Press.
  17. Van Manen, M. (1997). Researching lived experience: Human science for an action sensitive pedagogy (2nd ed.). London, Ontario, Canada: Althouse Press.

 

 

مجله مطالعات روانشناسی تربیتی
دوره 19، شماره 47
آبان 1401
صفحه 172-152

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار