مقایسه اثربخشی روش فرنالد و روش نوروسایکولوژی بر بهبود عملکرد خواندن کودکان نارساخوان

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی.دانشگاه سمنان.سمنان.ایران

2 نویسندۀ مسئول: دانشیاردانشکده روانشناسی و علوم تربیتی،دانشگاه سمنان،سمنان،ایران

3 دانشیار، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی روش‌ فرنالد و نوروسایکولوژی بر بهبود عملکرد خواندن کودکان نارساخوان انجام شد. روش پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی بود. جامعه آماری تمام دانش‌آموزان پایه سوم نارساخوان مراجعه ­کننده به مراکز اختلال یادگیری شهر زاهدان در سال‌تحصیلی 1400-1399 بودند که تعداد 42 نفر (29 پسر، 13 دختر)، به ‌شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش روش فرنالد (10 پسر، 4 دختر)، روش نوروسایکولوژی (10 پسر، 4 دختر) و یک گروه کنترل (9 پسر، 5 دختر) جایگزین شدند. ابتدا از هر سه گروه پیش ­آزمون گرفته شد و گروه ­های آزمایش در 15 جلسه 60 دقیقه­ ای تحت مداخله روش آموزشی فرنالد (فرنالد و کلر، 1921) و روش نوروسایکولوژی (کولکمن، هوجتینک، کورسبرگن و لسمان، 2013؛ گری و همکاران، 2012) قرار گرفتند و مجدداً از هر سه گروه پس ­آزمون گرفته شد و پس از گذشت دو ماه از اجرای پس­ آزمون، پیگیری گرفته شد. برای جمع­ آوری داده­ ها، از آزمون نارساخوانی (نما) استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که هر دو روش فرنالد و نوروسایکولوژی بر عملکرد خواندن تأثیر معناداری دارد (01/0P<). نتایج آزمون تی مستقل برای مقایسه دو روش آزمایشی فرنالد و روش نوروسایکولوژی هم حاکی از آن بود که روش فرنالد بیش از روش نوروسایکولوژی در بهبود عملکرد خواندن و مؤلفه­ های (خواندن کلمات، درک کلمات، حذف آواها) تأثیر دارد و روش نوروسایکولوژی بیش از روش فرنالد بر مؤلفه­ های (زنجیره کلمات، قافیه ­ها، زنجیره کلمات، نشانه ­های حروف، نشانه‌های مقوله­ ها) تأثیرگذار است (01/0P<). بر اساس یافته ­ها می­توان گفت که مراکز درمان اختلالات یادگیری و سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی می­توانند از هر دو روش برای آموزش و درمان اختلالات یادگیری به ویژه نارساخوانی استفاده نمایند و تدوین و اجرای برنامه ­های مداخله ترکیبی مبتنی بر هر دو روش اثربخشی آن را دو چندان نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of the effectiveness of Fernald method and neuropsychological method on improving reading performance of dyslexic children

نویسندگان [English]

  • Faramarz Sabeghi 1
  • Mohammad ali Mohammadyfar 2
  • Ali mohammad Rezaei 3
1 phd student in educational psychology. semnan university.semnan. iran
2 auther. associtate professor. faculty of educational psychologyand sciences. semnan university.semnan. iran
3 associate professor. faculty of educational sciences and psychology. semnan university. semnan.iran
چکیده [English]

The aim of this study was to compare the effectiveness of Fernald's method and neuropsychology on improving the reading performance of dyslexic children. The research method was quasi-experimental. The statistical population was all third grade dyslexic students referred to learning disability centers in Zahedan in 2020-2021. 42 people (29 boys, 13 girls) were selected by convenience sampling method and randomly divided into two experimental groups Fernald method (10 boys, 4 girls), neuropsychological method (10 boys, 4 girls) and a control group (9 boys, 5 girls) were replaced. First, pre-test was taken from all three groups and The experimental groups underwent the intervention of Fernald's teaching method (Fernald & Keller, 1921) and the neuropsychological method (Kolkman, Hoijtink, Kroesbergen, & Leseman, 2013; Gray & et al, 2012) in 15 sessions of 60 minutes, and post-test was taken again from all three groups, and after two months of post-test, follow-up was taken. Reading and dyslexia tests were used to collect data. The results of multivariate analysis of covariance showed that both Fernald and neuropsychological methods had a significant effect on reading performance (P <0.01). The results of independent t-test to compare Fernald's experimental method and neuropsychological method also showed that Fernand's method is more effective in improving reading performance and components (reading words, word comprehension, elimination of sounds) than neuropsychological method and neuropsychological method more than Fernald's method affects components (word chains, rhymes, word chains, letter signs, category signs) (P <0.01). Based on the findings, it can be said that the centers for the treatment of learning disorders and the Exceptional Education Organization can use both methods for the education and treatment of learning disorders, especially dyslexia, and to develop and implement hybrid intervention programs based on both methods to double its effectiveness.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fernald method
  • neuropsychological method
  • reading function
  • dyslexia

مراجع

باباپور خیرالدین، جلیل؛ پورشریفی، حمید و حامدی، زهرا. (1393). اثربخشی روش‌های نوروسایکولوژی در افزایش درک مطلب دانش‌آموزان نارساخوان تحولی. فصلنامه ناتوانی‌های یادگیری، 4(2)، 37-22.
بیرامی، منصور؛ موحدی، یزدان؛ اسماعیلی، سودابه و ذوالرحیم، رقیه. (1395). اثربخشی درمان نوروسایکولوژیکی بر سرعت، صحت و درک خواندن در دانش‌آموزان مبتلا به نارساخوانی. نشریه پژوهش توان‌بخشی در پرستاری، 2(3)، 77-69.
جدیدی فیقان، مهناز؛ عابدی، احمد؛ جمالی پاقلعه، سمیه و جدیدی فیقان، مریم. (1393). اثربخشی مداخلات عصب‌روان‌شناختی بر مؤلفه‌های خواندن (سرعت، دقت و درک خواندن) دانش‌آموزان نارساخوان. مجله پژوهش‌های بالینی و مشاوره، 4(1)، 134-115.
جناآبادی، حسین. (1387). بررسی تأثیر روش­های بازپروری کپارت و سینا در درمان نارسایی­های ویژه یادگیری، اختلال خواندن. نشریه مطالعات روان­شناسی تربیتی، 5(1)، 15-26.
حسنوندی، صبا؛ اردستانی، سمیرا؛ قاضی، شیرین؛ حسنوند، باقر و فرشته، یدی. (1395). مقایسه کارکردهای اجرایی در دانش‌آموزان با و بدون ناتوانی‌های ویژه یادگیری همراه با مشخصه خواندن و نوشتن. فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی لرستان، 8(11)، 50-38.
حسینی، مریم؛ مرادی، علیرضا؛ کرمی نوری، رضا؛ حسنی، جعفر و پرهون، هادی. (1395). بررسی اعتبار و روایی عاملی آزمون خواندن و نارساخوانی (نما). فصلنامه تازه‌های علوم‌شناختی، 1(18)، 34-23.
حیدری، طاهره؛ شاه میوه اصفهانی، آرزو؛ عابدی، احمد و بهرامی­پور، منصوره. (1391). مقایسه اثربخشی روش فرنالد و دیویس بر عملکرد خواندن دانش‌آموزان نارساخوان. مجله دانش و پژوهش در روان­شناسی کاربردی، 13(2)، 42-34.
دلاور، علی. (1396). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: رشد.
دهقان، نجمه؛ نادی، محمدعلی؛ فرامرزی، سالار و عارفی، مژگان. (1398). چارچوب مفهومی تدوین بسته آموزشی بازی‌های شناختی و عصب‌روان‌شناختی کودکان نارساخوان. فصلنامه پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 16(33)، 103-87.
رحیمی­پور، طاهره؛ غضنفری، فیروزه و قدم­پور، عزت­اله. (1396). اثربخشی آموزش راهبردهای حافظه فعال بر بهبود عملکرد خواندن دانش­آموزان نارساخوان. مجله دانش و پژوهش در روان­شناسی کاربردی، 18(2)، 61-52.
رنجبر نایی، مریم. (1396). مقایسه اثربخشی بازی­های رایانه­ای و روش فرنالد بر کاهش نارساخوانی دانش‌آموزان در تایباد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه آزاد واحد تایباد.
رهبر کرباسدهی، فاطمه. (1395). تأثیر آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر خودکارآمدی تحصیلی و عملکرد خواندن دانش‌آموزان نارساخوان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه گیلان.
سیف نراقی، مریم و نادری، عزت‌اله. (1395). نارسایی‌های ویژه در یادگیری و چگونگی تشخیص و روش‌های بازپروری. تهران: نشر ارسباران.
صالحی، آزاده و سلیمانی، مهران. (1391). مقایسه اثربخشی دو روش فرنالد و سینا بر عملکرد خواندن کودکان دوزبانه دارای اختلالات خواندن پایه دوم و سوم دبستان شهرستان ارومیه در سال تحصیلی 90-89. مجله مطالعات ناتوانی، 2(2)، 18-8.
عابدی، احمد. (1389). اثر مداخلات عصب‌روان‌شناختی بر بهبود عملکرد تحصیلی کودکان دچار ناتوانی یادگیری ریاضی. تازه‌های علوم شناختی، 12(4)، 24-13.
کرمی نوری، رضا و مرادی، علیرضا. (1384). آزمون خواندن و نارساخوانی (نما). تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی (دانشگاه تربیت معلم).
مؤمنی شهرکی، فرزانه؛ ملک‌پور، مختار؛ عابدی، احمد و فرامرزی، سالار. (1397). مقایسه اثربخشی مداخلات عصب‌روان‌شناختی و روش دیویس بر عملکرد خواندن دانش‌آموزان نارساخوان پایه اول و دوم ابتدایی. فصلنامه عصب‌روان‌شناسی، 4(12)، 174-153.
یعقوبی، ابوالقاسم؛ محققی، حسین؛ غفوری آثار، مریم و رشید، خسرو. (1392). مقایسه تأثیر روش‌های چندحسی فرنالد و ادراک دیداری فراستینگ بر اصلاح عملکرد خواندن دانش‌آموزان نارساخوان. فصلنامه افراد استثنائی، 3(9)، 32-21.
Ascherman, L. I., & Shaftel, J. (2017). Facilitating transition from high school and special education to adult life: focus on youth with learning disorders, attention-deficit/hyperactivity disorder, and speech/language impairments. Child and Adolescent Psychiatric Clinics, 26(2), 311-327.
Boets, B., de Beeck, H.P.O., Vandermosten, M., Scott, S.K., Gillebert, C.R., Mantini, D., Ghesquière, P. (2013). Intact but less accessible phonetic representations in adults with dyslexia. Science 342 (6163), 1251–1254.
Carroll, J. M., Snowling, M. J., Hulem, C., Stevenson, J., & Hulme, C. (2007). The development of phonological awareness in preschool children. Developmental psychology, (39): 913-923.
Centanni, TM.,Pantazis, D., Troung, DT., Gruen, JR., Gabrieli, JDE., Hogan, TP. (2018). Increased variability of stimulus-driven cortical responses is associated with genetic variability in children with and without dyslexia. Developmental Cognitive Neuroscience, 34: 7-17.
Clark, D. B. (2009). Dyslexia: Theory and practice of remedial instruction. Parkton, M.D: York Press.
 Costanzo, F., Rossi, S., Varuzza, C., Varvara, P., Vicari, S., & Menghini, D. (2019). Long-lasting improvement following tDCS treatment combined with a training for reading in children and adolescents with dyslexia. Neuropsychologia, 130, 38-43.
 Doppelmayr, M., & Weber, E. (2011). Effects ofSMR and Theta/Beta Neurofeedback on Reaction Times, Spatial Abilities, and Creativity. Journal of Neurotherapy, 15 (4): 115-129.
Fernald, G. M., & Keller, H. (1921). The effect of kinaesthetic factors in the development of word recognition in the case of non-readers. The Journal of Educational Research, 4(5), 355-377.
 Fisher, E. A. (2016). Outcome of implementing multisensory instruction with second grade students who struggle with reading, Ph.D Theses. Rowan University.
 Giess, S. A., Rivers, K. O., Kennedy, k., Lombardino, L. J. (2012). Effects of multisensory phonics- based training on the word recognition and spelling skills of adolescents with reading disabilities. International journal of special education, 27(10): 60-73.
 Gray, S. A., Chaban, P., Martinussen, R., Goldberg, R., Gotlieb, H., Kronitz, R., Hockenberry, M., & Tannock, R. (2012). Effects of a computerized working memory training program on working memory, attention, and academics in adolescents with severe LD and comorbid ADHD: a randomized controlled trial. Journal of child psychology and psychiatry, and allied disciplines, 53(12), 1277–1284.
 Harty, K. (2008). Subtypes of reading disabilities: Examining the relationships among measures. University of Pittsburgh. Available: http://www.lib Umi com/dissertations/ fullcits 3104732.
 Jamsidifarsani, H., Garbaya, S., Lim, Th., Blazevic, P., Ritchie, JM. (2018). Technology-based reading intervention programs for elementary grades: An analytical review. Computers & Education, 128: 427-451.
 Jasmin, J., & Connolly, M. (2015). The use of multisensory approaches during center time, through visual, auditory, and kinesthetic-tactile activities, to enhance spelling accuracy of second grade students. Journal of Education & Social Policy, 2(1), 12-19.
 Jeyasekaran, J. M. (2015). Effectiveness of visual auditory kinesthetic tactile technique on reading level among children with dyslexia at Helikxopen school and Learning Center, Salem. International Journal of Medical Science and Public Health, 4(3), 315-318.
Khamis, V. (2007). Psychological distress among parents of children with mental retardation in the United Arab Emirates. Social science & medicine, 64(4), 850-857.
Kolkman, M. E., Hoijtink, H. J., Kroesbergen, E. H., & Leseman, P. P. (2013). The role of executive functions in numerical magnitude skills. Learning and Individual Differences, 24, 145-151.
Kopp-Duller, A., & Duller, L. (2000). Legasthenie-Training nach der AFS-Methode. Klagenfurt: KLL-Verlag.
 Moura, O; Simões, M. R, Pereira, M. (2015).Executive Functioning in Children with Developmental Dyslexia. The Clinical Neuropsychologist, 28: 11-19.
 Norton, E. S., Black, J. M., Stanley, L. M., Tanaka, H., Gabrieli, JD., Sawyer, C., Hoeft, F. (2014). Functional neuroanatomical evidence for the double-deficit hypothesis of developmental dyslexia. Journal of neuropsychologia. 61: 235-246.
 Ramus, F., & Ahissar, M. (2012). Developmental dyslexia: The difficulties of interpreting poor performance, and the importance of normal performance. Cognitive neuropsychology, 29(1-2), 104-122.
 Ramus, F., Marshall, C. R., Rosen, S., & Van Der Lely, H. K. (2013). Phonological deficits in specific language impairment and developmental dyslexia: towards a multidimensional model. Brain, 136(2), 630-645.
 Reid, G. (2016). Dyslexia: A practitioner's handbook. John Wiley & Sons.
Schiff, R., & Raveh, M. (2007). Deficient morphological processing in adults with developmental dyslexia: Another barrier to efficient word recognition?.Dyslexia, 13(2), 110-129.
 Schlesinger, N. W. (2016). The Impact of Multisensory Instruction on Learning Letter Names and Sounds, Word Reading and Spelling. Thesis for the degree Doctor of Philosophy, Arizona State University.
 Shaywitz, S. E., & Shaywitz, B. A. (2008). Paying attention to reading: the neurobiology of reading and dyslexia. Development and psychopathology, 20(4), 1329-1349.
 Watson, S. M., Gable, R. A., & Morin, L. L. (2016). The role of executive functions in classroom instruction of students with learning disabilities. International Journal of School and Cognitive Psychology, 3(167), 1-7.
Wehmeyer, M. L. (2013). The story of intellectual disability. Paul H. Brookes.
Ylinen, S., Junttila, K., Laasonen, M., Iverson, P., Ahonen, L., & Kujala, T. (2019). Diminished brain responses to second-language words are linked with native-language literacy skills in dyslexia. Neuropsychologia, 122, 105-115.
مجله مطالعات روانشناسی تربیتی
دوره 18، شماره 43
مهر 1400
صفحه 171-148

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار