اثربخشی مثبت اندیشی بر خود پنداره تحصیلی و اضطراب امتحان دانش‌‌آموزان مقطع متوسطه شهر زاهدان

نوع مقاله : مقاله علمی

نویسندگان

1 استاد گروه روانشناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 کارشناس ارشد تحقیقات آموزشی دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

این تحقیق با هدف بررسی اثربخشی آموزش مثبت‌اندیشی بر خودپنداره تحصیلی و اضطراب امتحان دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر زاهدان انجام گرفت. روش انجام تحقیق نیمه آزمایشی از نوع پیش-آزمون- پس‌آزمون بوده است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش‌آموزان مقطع متوسطه مشغول به تحصیل شهر زاهدان در سال 991398 که تعداد ۳۰ نفر به‌صورت داوطلبانه و هدفمند انتخاب و سپس به‌صورت تصادفی و همتا به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه خودپنداره تحصیلی(یسن‌چن، 2004) و پرسشنامه اضطراب امتحان(فریدمن و بنداس‌جاکوب، 1997)می‌باشد. روایی این تحقیق از نوع محتوایی و پایایی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه خودپنداره تحصیلی 92/0 و پرسشنامه اضطراب امتحان 90/0 برآورد گردید. نتایج نشان داد آموزش مثبت‌اندیشی بر اضطراب امتحان و مؤلفه‌های آن در دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر زاهدان مؤثر است. همچنین آموزش مثبت‌اندیشی بر خودپنداره تحصیلی و مؤلفه‌های آن در دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر زاهدان اثربخش بوده است. نتایج آزمونt تک‌نمونه نیز بیانگر این بود که میزان اضطراب امتحان و خودپنداره تحصیلی دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر زاهدان در سطح مطلوبی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of positive thinking on academic self-concept and exam anxiety of high school students in Zahedan

نویسندگان [English]

  • Hossien Jenaabadi 1
  • Masoud Salarpoor 2
1 Professor of Psychology, Department of Educational Sciences,University of Sistan and Baluchestan
2 Master of Educational research. Sistan and Baluchestan University.
چکیده [English]

The aim of this study is to investigate the effectiveness of positive thinking training on academic self-concept and test anxiety of high school students of Zahedan. The research method was quasi-experimental pre –test and post -test. The statistical population of this study includes high school students studying in Zahedan in the year 1398-99, in which 30 subjects were selected voluntarily and purposefully and then they divided into two experimental and control groups. The research tools are the academic self-concept (Yesen, Chen, 2004) and the exam anxiety questionnaire (Fridman and Bendas- Jakoob, 1997). The validity of this research was content and reliability was estimated using Cronbach's alpha coefficient for the self-concept questionnaire of 0.92 and test anxiety questionnaire of 0.90. For statistical analysis of data from frequency, percentage, mean and standard deviation and also for testing research questions from single sample t test, univariate analysis of covariance and multivariate analysis of covariance using SPSS-25 software, statistical analysis was performed on the data. The results demonstrated that positive thinking training is effective on test anxiety and its components in high school students of Zahedan. Furthermore, teaching positive thinking has been effective on academic self-concept and its components in high school students of Zahedan. The results of one-sample t-test also indicated that the rate and level of test anxiety and self-concept of high school students of Zahedan is at a desirable level.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Positive thinking training.Exam anxiety.Academic self
  • concept. students.Zahedan City

مراجع

  1. بیابانگرد، اسماعیل. (1384). روانشناسی تربیتی، چاپ پنجم، تهران: نشر ویرایش.
  2. پوررضوی، سیده صغری و حافظیان، مریم. (1396). اثربخشی آموزش مهارت‌های مثبت اندیشی برسازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی دانش آموزان، فصلنامهروان‌شناسیمدرسه، دوره 6، شماره 1(پیاپی 21): 26-47.
  3. جوانمرد، جواد؛ رجایی، علیرضا و خسروپور، فرشید. (1398). اثربخشی روان­درمانی مثبت نگر به شیوه گروهی بر سازگاری اجتماعی، عاطفی و آموزشی دانش­آموزان پسر ناسازگار متوسطه اول، فصلنامهروانشناسیکاربردی، دوره 13، شماره 2 (50): 209-227
  4. حسینیان، سیمین؛ قاسم‌زاده، سوگند؛ انوشـه، زهره و رسولی، آراس. (۱۳۹۳). بررسی رابطه خود پنداره، کیفیت زندگی و سلامت روانی مربیان مهدکودک استان تهران، فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، 6(3) (پیاپی ۲۰): ۹-۲۵.
  5. ﺧﺮﻣﻲ‌راد، اﺷﺮف؛ ارﺳﻨﮓ، ﺷﻬﺮام؛ اﺣﻤﺮی ﻃﻬﺮان، ﻫﺪی و دﻫﻘﺎﻧﻲ، ﺣﻜﻴﻤﻪ. (1392). ارﺗﺒﺎط ﻫﻮش ﻣﻌﻨﻮی ﺑﺎ اﺿﻄﺮاب اﻣﺘﺤﺎن در داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﭘﺮﺳﺘﺎری و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ: ﻛﺎرﺑﺮد ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺴﻴﺮ، ﻣﺠﻠﻪ اﻳﺮاﻧﻲ آﻣﻮزش در ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ، 13(4): 319-330.
  6. دهقان نژاد، سمانه؛ حاج حسینی، منصوره و اژه‌ای، جواد. (1396). اثربخشی آموزش مهارت‌های مثبت‌اندیشی بر سازگاری اجتماعی و سرمایه روان‌شناختی دختران نوجوان ناسازگار، فصلنامه علمی پژوهشی روانشناسیمدرسه، دوره 6، شماره 1(پیاپی 21)، 48-65.
  7. رضایی شریف، علی؛ زاهد بابلان، عادل و بیرانوند، زهرا. (1396). آموزش مهارت‌های مثبت اندیشی بر سازگاری عاطفی دانش‌آموزان دختر شهر خرم‌آباد، پنجمین همایش ملی راهکارهای توسعه و ترویج علوم تربیتی، روانشناسی، مشاوره و آموزش در ایران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین، تهران.
  8. سبزه­آرای لنگرودی، میلاد؛ محمدی، مصطفی؛ مهری، یداله و طالعی، علی. (1393). مؤلفه­های سلامت روانی و اضطراب امتحان در دانش­آموزان مدارس استعدادهای درخشان و عادی، پژوهش­های کاربردی روان‌شناختی روان‌شناسی و علوم تربیتی، 5(3): 1-17.
  9. شفیعی، گرامی. (1388). بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های مثبت­اندیشی به شیوه گروهی بر کاهش اضطراب امتحان و کنترل خشم دانش­آموزان پسر دوره راهنمایی مدارس دولتی شهر جیرفت، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
  10. شیخ‌الاسلامی، علی؛ کریمیان‌پور، غفار و محمدی، یسری. (1397). پیوند با مدرسه براساس حمایت تحصیلی و خودپنداره تحصیلی، مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، 15(30): 187-206..
  11. شیرازی، محمود. (1394). تعیین میزان شیوع اضطراب امتحان و ارتباط آن با عملکرد تحصیلی در دانش آموزان دبیرستانی استان سیستان و بلوچستان، فصلنامه پژوهش در نظام­های آموزشی، 9(30): 167-186.
  12. عسگری، محمد. (1398). اثربخشی آموزش مدیریت استرس به شیوه شناختی رفتاری بر اضطراب امتحان، پیشرفت تحصیلی، فصلنامهروانشناسیتربیتی، 15(51): 175-194.
  13. عظیم پور، علی­رضا و ملایی­پلی، جمیله. (1397). اثربخشی آموزش مهارت­های مطالعه و یادگیری با خودآموزی کلامی بر اضطراب امتحان دانش‌آموزان دختر، مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، دوره 15، شماره 31، 171-198.
  14. غریبی اصل، آرام؛ سودانی، منصو و عطاری، یوسفعلی. (1395). اثربخشی مشاوره گروهی شناختی-رفتاری بر خودپنداره و افسردگی زنان مبتلابه سرطان سینه، مجله علمی پزشکی جندی‌شاپور، 15(3): 333-345.
  15. غیاثی، سیده الهه؛ طباطبایی، تکتم سادات و نصری، مریم. (۱۳۹۵). اثر آموزش مثبت‌اندیشی بر تنظیم هیجانی و بهزیستی روان‌شناختی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه بیرجند در سال 93-94، مجله علمی پژوهان، 14(4): 27-37.
  16. فلاح یخدانی، محمدحسین و حیدری، غلامرضا. (1390). تأثیر آموزش راهبردهای شناختی - رفتاری بر کاهش اضطراب امتحان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد، دوره6، شماره1(پیاپی4)، 25-32.
  17. قادری، مصعب و شمسی، افضل. (1394). همبستگی بین هوش هیجانی و سلامت روان در دانشجویان شهر جیرفت، فصلنامه مدیریت ارتقای سلامت، دوره ۵، شماره 1(پیاپی 17)، ۶۲-۷۲.
  18. قربانی، نسرین. (1396). رابطه نظریه‌های ضمنی هوش و فراشناخت با خودپنداره تحصیلی دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر بابلسر، پایان­نامه دوره کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه مازندران.
  19. قورچائی، ایوب. (1392). مدل‌یابی ساختاری روابط عوامل آموزشگاهی مؤثر بر انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی دانشکده علوم انسانی.
  20. کاظمی، مریم سادات و پویامنش، جعفر. (1397). اثربخشی آموزش خویشتن‌داری بر مثبت اندیشی دانش‌آموزان دختر پایه اول دبیرستان مدرسه شبانه‌روزی فاطمیه قزوین، جامعه‌شناسیآموزش‌وپرورش، 8: 163-172
  21. گلستانه، سیدموسی و بهزادی، علی. (1398). اثربخشی آموزش مداخله روانشناسی مثبت بر افزایش بهزیستی، سرزندگی تحصیلی و پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان دختر، فصلنامه روان­شناسی کاربردی، دوره 13، شماره 2(پیاپی 50): 187-208.
  22. مرادی، سمیه. (1394). اثربخشی آموزش مهارت‌های مثبت اندیشی بر تعلل‌ورزی تحصیلی و خودپنداره تحصیلی دانش‌آموزان دختر پایه اول دبیرستان شهر کرمانشاه، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه رازی کرمانشاه.
  23. نصری، صادق؛ شاهرخی، مسلم و دماوندی، مجیدابراهیم. (1391). پیش­بینی اهمال‌کاری بر اساس کمال‌گرایی و اضطراب امتحان در دانشجویان،فصلنامهعلمی پژوهشی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 1(1): 24-36.
  24. نیکدل، فریبرز؛ کدیور، پروین؛ فرزاد، ولی­اله؛ عربزاده، مهدی و کاووسیان، جواد. (1391). رابطه خودپنداره تحصیلی، هیجان‌های تحصیلی، مثبت و منفی با یادگیری خودگردان،فصلنامهروانشناسیکاربردی، دوره 6، 1(21): 103-119.
مجله مطالعات روانشناسی تربیتی
دوره 18، شماره 41
فروردین 1400
صفحه 117-89

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار