نقش اشتیاق تحصیلی و شکفتگی در پیش‌بینی هیجان‌‌‌های تحصیلی دانش‌‌آموزان

نوع مقاله : مقاله علمی

نویسندگان

1 دانشجو دکتری-گروه روانشناسی،واحد بجنورد،دانشگاه آزاد اسلامی ، بجنورد ، ایران

2 استادیار گروه روانشناسی ، واحد بجنورد ، دانشگاه آزاد اسلامی ، بجنورد ، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش اشتیاق تحصیلی و شکفتگی در پیش‌بینی هیجان‌های تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطۀ شهر مشهد بود. از آنجا که نوع هیجان‌های تحصیلی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان نقش اساسی دارد، کسب عوامل مؤثر بر هیجان‌های تحصیلی حایز اهمیت است. روش مورد استفاده در این تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعۀ آماری این پژوهش را کلیۀ دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطۀ دورۀ دوم شهر مشهد که در سال تحصیلی 1395-1394 مشغول به تحصیل بودند، تشکیل می‌‌دهند. نمونۀ پژوهش 320 نفر از دانش‌‌آموزان شهر مشهد بود که به روش نمونه‌‌گیری‌‌ تصادفی خوشه‌‌ای چندمرحله‌‌ای انتخاب شدند؛ بدین صورت که شهر مشهد به چهار جهت شمال، جنوب، شرق و غرب تقسیم شد، سپس از هر جهت یک دبیرستان و از هر دبیرستان چهار کلاس 20 نفری انتخاب شد. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامۀ‌‌ هیجان‌‌های تحصیلی (پکران و همکاران، 2002)، مقیاس شکفتگی (دینر و بیسواس،2008)و پرسشنامۀ اشتیاق تحصیلی (گونیوس و کوزو، 2015) استفاده شد. داده‌‌های به‌دست‌آمده به‌وسیلۀ آزمون‌های آماری توصیفی و آزمون‌های استنباطی همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تجزیه‌و‌تحلیل شدند.نتایج نشان داد که بین اشتیاق تحصیلی و شکفتگی با هیجان‌‌های مثبت تحصیلی، رابطۀ مثبت و معنی‌دار وجود دارد (001/0≥P). همچنین نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که 48 درصد از واریانس کل هیجان‌‌های تحصیلی با اشتیاق تحصیلی و شکفتگی تبیین شد که در این میان متغیّر شکفتگی بیشترین تأثیر را بر هیجان تحصیلی منفی با ضریب بتای 41/0- و بیشترین تأثیر را بر هیجان تحصیلی مثبت با ضریب 35/0 داشت؛ بنابراین با تقویت اشتیاق تحصیلی و شکفتگی و ارتقای عاطفۀ مثبت، بهزیستی و شادکامی، این احتمال وجود دارد که هیجان‌‌های مثبت تحصیلی دانش‌‌آموزان نیز افزایش یابد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

role of academic engagement and flourishing in predicting the academic excitements of high school female students

نویسندگان [English]

  • narges hashemizade nahi 1
  • hossein mahdiyan 2
1
2
چکیده [English]

Abstract
Background and Objectives: The purpose of the present study was to investigate the role of academic engagement and flourishing in predicting the academic excitements of high school female students in Mashhad. As the type of the excitement plays a key role on students' academic achievement, identifying the effective factors on the academic excitements is essential.
Methodology: The method used in this research was descriptive correlational. The statistical population of consists of all female high school students studying in the second semester in the school year of 1394-1395 in Mashhad. The sample consisted of 320 students selected by multi-stage cluster random sampling. Mashhad was divided into four directions: North, South, East, and West. From each direction, a high school was selected, and from each high school four classes of 20 students were selected. Data were gathered through an Academic Excitement Questionnaire (AEQ) (Pkran et al., 2002), Flourishing Scale (Diener & Biswas, 2008) and Academic Engagement Irnventory (Gonius and Kozo 2015). Data were analyzed by descriptive statistical tests, Pearson Correlation Coefficient, and multiple regression tests.
Results: The results showed that there was a positive and significant relationship between academic engagement and flourishing with positive academic excitements (P <0.001). Furthermore, the results of multiple regression showed that 48% of the variance in total academic excitement was explained by academic engagement and flourishin. Discussion and Conclusion: By enhancing the academic engagement and efflorescence, and promoting positive affection, well-being, and happiness, it is likely that the students' positive academic excitement will also increase.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic Engagement
  • flourishing
  • Academic Excitement
  • Student
1.پیرانی، ذبیح. (1394). نقش سیستم‌‌های فعالساز/بازداری رفتاری واشتیاق عاطفی، شناختی و رفتاری در پیش‌‌بینی فرسودگی تحصیلی. مجلۀ روان‌‌شناسی مدرسه، 4 (3)، 22-7.
2.حجازی، الهه؛ رستگار، احمد؛ قربان جهرمی، رضا. (1387). الگوی پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی ریاضی: نقش اهداف پیشرفت و ابعاد درگیری تحصیلی. فصل‌نامۀ نوآوری‌‌‌های آموزشی، 28 (7)، 46-29.
3.دلاور، علی. (1390). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. چاپ چهارم. تهران: انتشارات رشد.
4.رستم اوغلی، زهرا؛ خشنودنیای چماچایی، بهنام. (1392). مقایسۀ وجدان تحصیلی و فرسودگی تحصیلی در دانش‌آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجلۀ ناتوانی‌‌های یادگیری، شمارۀ 3 (2)، 37-18.
5.شریفی، کبیر. سعیدی، حمیدرضا. (1394). نقش جهت‌گیری اهداف در موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان در مورد دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطۀ دوم. فصل‌نامۀ پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 3 (11)، 66-59.
6.عابدی، احمد؛ معماریان، آذین‌دخت؛ شوشتری، مژگان؛ گلشنی منزه، فرشته. (1393). بررسی اثربخشی مداخلات چند‌بُعدی شناختی- رفتاری مارتین بر میزان عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دختر دبیرستان‌‌‌های شهر اصفهان. فصل‌نامۀ روان‌شناسی تربیتی، 32 (10)، 93-79.
7.عباسی، مسلم؛ اعیادی، نادر؛ شفیعی، هادی؛ پیرانی، ذبیح. (1394). نقش بهزیستی اجتماعی و سرزندگی تحصیلی در پیش‌بینی اشتیاق تحصیلی دانشجویان پرستاری. نشریۀ راهبردی‌های آموزشی در علوم پزشکی، دورۀ 8، شمارۀ 6، 49-54.
8.کدیور، پروین؛ فرزاد، ولی‌الله؛ کاوسیان، جواد؛ نیکدل، فریبرز. (1391). رواسازی پرسشنامۀ هیجان‌های تحصیلی پکران. فصل‌نامۀ نوآوری‌‌های آموزشی، سال 8، شمارۀ 32، 38-7.
9.مرادی، مرتضی؛ چراغی، اعظم. (1393). الگوی علّی- تجربی از روابط بین ادراک از الگوهای ارتباطی خانواده، ادراک از ساختار کلاس، انگیزش و خودگردانی تحصیلی و سرزندگی تحصیلی در نوجوانان دبیرستانی. مجلۀ مطالعات و آموزش ایرانی، دورۀ 6، شمارۀ 1، 140-113.
10.مرادی، مرتضی؛ دهقانی‌زاده، محمدحسین؛ سلیمانی خشاب، عباسعلی. (1394). حمایت اجتماعی ادراک‌شده و سرزندگی تحصیلی: نقش واسطه‌ای باورهای خودکارآمدی تحصیلی. دورۀ 7، شمارۀ 1، 24-1.
11.نریمانی، محمد؛ عالی‌ساری نصیرلو، کریم؛ موسی‌زاده، توکل. (1393). مقایسۀ اثربخشی آموزش متمرکز بر هیجان کنترل تکانه بر فرسودگی تحصیلی و عواطف مثبت و منفی دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری. مجلۀ ناتوانی‌های یادگیری، دورۀ 3، شمارۀ 3، 99-79.
12.نیکدل، فریبرز؛ کدیور، پروین؛ فرزاد، ولی‌الله؛ عرب‌زاده، مهدی؛ کاووسیان، جواد. (1391). رابطۀ خودپندارۀ تحصیلی، هیجان‌های تحصیلی مثبت و منفی با یادگیری خودگردان. فصل‌نامۀ روان‌شناسی کاربردی، سال 6، شمارۀ (پیاپی 21)، 119-103.
13.واحدی، شهرام؛ قره‌آغاجی، سعید. (1393). آزمون مدل راهبردهای یادگیری خودتنظیم در درس ریاضی براساس عوامل انگیزشی و واسطه‌گری هیجان‌‌های تحصیلی. فصل‌نامۀ فناوری آموزش و یادگیری، سال 1، شمارۀ 1، 109-85.