مقایسۀ اثربخشی آموزش مهارت‌‌های مطالعه و یادگیری با خودآموزی کلامی بر اضطراب امتحان دانش‌‌آموزان دختر

نوع مقاله : مقاله علمی

نویسندگان

1 استادیار روانشناسی دانشگاه سلمان فارسی کازرون، کازرون، چهارراه ارشاد، دانشگاه سلمان فارسی کازرون، بخش روانشناسی

2 کارشناس ارشد روانشناسی و مشاور مدرسه ، آموزش و پرورش شهرستان خمیر

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثرگذاری روش آموزش مهارت‌‌های مطالعه و یادگیری و روش خودآموزی کلامی بر کاهش اضطراب امتحان، در میان جامعۀ آماری دانش‌‌آموزان دختر پایۀ پنجم دبستان شهرستان بندر خمیر (استان هرمزگان) بود. ازطریق نمونه‌‌گیری در دسترس، سه مدرسۀ دخترانۀ ابتدایی شهرستان بندر خمیر انتخاب شده و دانش‌‌آموزان مقطع پنجم ابتدایی آن مدارس، با آزمون اضطراب امتحان اسپیلبرگر مورد سنجش قرار گرفتند. افرادی با نمرۀ بالاتر از خط ‌‌برش آزمون، به‌‌عنوان دانش‌‌آموزان دارای اضطراب امتحان لحاظ شدند و به سه گروه 15 نفره برای اجرای طرحی نیمه‌‌آزمایشی با پیش‌‌آزمون و پس‌‌آزمون، به‌‌طور تصادفی گمارده شدند. به گروه اول، آموزش مهارت‌‌های مطالعه و یادگیری و به گروه دوم، آموزش خودآموزی کلامی مایکنبام، هر یک در 8 جلسۀ یک ساعته، داده شد.یک گروه نیز به‌‌عنوان گروه گواه، هیچ آموزشی دریافت نکرد. آزمون اضطراب امتحان اسپیلبرگر قبل از شروع مداخله‌‌ها و پس از آن (بعد از اخذ امتحانات میان‌‌دوره) از دانش‌‌آموزان گرفته شد. ازطریق آزمون تحلیل واریانس چند‌‌‌‌‌‌متغیّری و آزمون تعقیبی شفه، تفاضل نمرات پیش‌‌آزمون از پس‌‌آزمون مورد تحلیل آماری واقع شد. نتایج حاکی از اثربخشی هر دو روش بر اضطراب امتحان و ابعاد شناختی و هیجانی آن و همچنین برتری روش خودآموزی کلامی مایکنبام بر روش آموزش مطالعه و یادگیری بود. با توجه به اثربخشی بیشتر روش خودآموزی کلامی مایکنبام و با توجه به مبانی نظری و شیوۀ اجرای ساده‌‌تر این روش در میان مداخلات رفتاری-شناختی، به‌‌نظر می‌‌رسد می‌‌توان با آموزش وسیع این روش به معلمان و مشاوران مدارس، به کاهش اضطراب امتحان دانش‌‌آموزان مبادرت ورزید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing the effectiveness of “T eaching Learning and Study Strategies” and “Self-instructional Method” on Test Anxiety among Female Students

نویسندگان [English]

  • alireza azimpour 1
  • jamile molaie pley 2
1
2
چکیده [English]

The aim of present investigation was studying the effectiveness of “Teaching Learning and Study Strategies” and “Self-instructional Method” on reducing test anxiety among population of 5th grade female school students with test anxiety in Bandare Khamir (Hormozgan state, Iran). Three primary female schools in Bandare Khamir were selected by available sampling and 5th grade students of them were evaluated by Spielberger test anxiety inventory. The individuals with score more than cut of point, were considered as students with test anxiety. They randomly assigned to three groups of fifteen for a quasi experimental design with pretest and posttest. A group was educated by Meichenbaum’s Self-instructional method and a group by T eaching Learning and Study Strategies, both at 8 one-hour sessions. A group also was not educated by any education as control group. Spielberger test anxiety inventory was administered on the participants before and after course of interventions (after the mild term exam’s times). The difference between post and pretests was analyzed by multivariate analysis of variances and Scheffee post hoc test. The findings indicated that both methods had efficacy on the test anxiety and two dimensions of it: the emotional and cognitive dimensions. Also the findings indicated the superiority in efficacy of Meichenbaum’s self-instructional method. Consideration to more effectiveness of Meichenbaum’s Self-Instructional Method and consideration to simpler theoretical base and simpler techniques of administration of the method among other cognitive-behavioral interventions, it seem that wide educating of the method to teachers and school counselors made reduction of student’s test anxiety.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Self-instructional method
  • Test Anxiety
  • Teaching Learning and Study Strategies

مراجع

1.آقایی، الهام؛ عابدی، احمد؛ جمالی پاقلعه، سمیه. (1391). فراتحلیل اثربخشی مداخلات شناختی- رفتاری در کاهش اضطراب امتحان در ایران. مجلۀ روا‌‌ن‌‌پزشکی و روان‌‌شناسی بالینی ایران. 18 (1)، 12-3.
2.اقدسی، علی نقی؛ اصل فتاحی، بهرام؛ ساعد، مه‌‌لقا. (1391). تأثیرآموزشایمن‌‌سازیدرمقابلاسترسبراضطرابامتحانوعملکردتحصیلی دانش‌‌آموزاندختر. فصل‌‌نامۀ علوم تربیتی، 20 (5)، 48-33.
3.امیری، برزو؛ قنبری هاشم‌‌آبادی، بهرامعلی؛ آقامحمدیان شعرباف، حمیدرضا. (1384). مقایسۀ اثربخشی شیوۀ گروه‌‌درمانی شناختی-رفتاری، آموزش مهارت‌‌های مطالعه و روش تلفیقی بر کاهش اضطراب امتحان. مطالعات تربیتی و روان‌‌شناسی، 6 (2)، 72-55.
4.بیابانگرد، اسماعیل. (1384).روش‌‌های تحقیق در روان‌‌شناسی و علوم تربیتی.تهران: نشر دوران.
5.پورطاهریان، زبیده؛ خسروی، معصومه؛ محمدی‌‌فر، محمدعلی. (1395).نقشراهبردهایفراشناختیخواندنوعادت‌‌هایمطالعهدرانگیزشپیشرفت دانش‌‌آموزاندختر. مجلۀروان‌‌شناسیمدرسه، 3(1)، 36-21.
6.ترازی، زهرا؛ خادمی، ملوک. (1392). اثربخشیآموزشراهبردهاییادگیریومطالعهدرارتقایخودپندارۀ دانش‌‌آموزاندارایاضطرابامتحان. مجلۀروان‌‌شناسیمدرسه، 2 (1)، 98-80.
7.خسروشاهی، جعفر؛ حبیبی کلیبر، رامین. (1395). تأثیرآموزشخودآموزیکلامیبرتنیدگیتحصیلیوخودپنداشتریاضی دانش‌‌آموزان. فصل‌‌نامۀ سلامت روانی کودک، 4 (3)، 59-48.
8.سپهریان، فیروزه. (1390). مقایسۀ اثربخشی شناخت‌‌درمانی، حساسیت‌‌زدایی تدریجی و آموزش شیوه‌‌های صحیح مطالعه در کاهش اضطراب امتحان و افزایش پیشرفت تحصیلی دانش‌‌آموزان دختر. پژوهش‌‌های نوین روان‌‌شناختی، 6 (23)، 99-80.
9.صبحیقراملکی،ناصر؛رسول‌‌زادهطباطبایی،کاظم؛آزادفلاح،پرویز؛فتحیآشتیانی،علی. (1387). بررسیاثربخشیشناخت‌‌درمانیوآموزشمهارت‌‌هایمطالعهدردرماندانشجویانمبتلابهاضطراب امتحان. فصل‌‌نامۀعلمی-پژوهشیروان‌‌شناسیدانشگاهتبریز، 11 (3)، 66-43.
10.طاهرزادهقهفرخی، سجاد؛ ابراهیمیقوام، صغری؛ دُرتاج، فریبرز؛ سعدی‌‌پور، اسماعیل. (1394). مقایسۀاثربخشیفراشناخت درمانیباخودآموزیکلامیمایکنبام در کاهش باورهای فراشناختی دانش‌‌آموزان مبتلا به اضطراب امتحان. مجلۀعلمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، 7 (23)، 118-110.
11.طاهرزادهقهفرخی، سجاد؛ ابراهیمیقوام، صغری؛ دُرتاج، فریبرز؛ سعدی‌‌پور، اسماعیل. (1395). مقایسۀاثربخشیمداخلۀ فراشناختیوخودآموزیکلامیمایکنبامبر اضطرابامتحاندانش‌‌آموزاندختردبیرستانی. مجلۀروان‌‌شناسیمدرسه، 5 (1)، 64-48.
12.عریضی، حمیدرضا؛ عابدی، احمد؛ احمدیفروشانی، سیدحبیب‌‌اله. (1392). فراتحلیلاثربخشیمداخلاتروان‌‌شناختیبرمیزاناضطرابامتحاندر ایرانبا روشروزنتالورابین. مجلۀروان‌‌شناسیمدرسه، 2 (1)، 118-99.

13.عطار خامنه، فاطمه؛ سیف، علی‌‌اکبر. (1388).تأثیر آموزش راهبردهای یادگیری مطالعۀ فراشناختی بر انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانش‌‌آموزان. مجلۀ مطالعات روا‌‌ن‌‌شناسی تربیتی، 9 (6)، 84-57.

14.عطایی نخعی، آسیه؛ قنبری هاشم‌‌آبادی، بهرامعلی؛ مدرس غروی، مرتضی. (1388). مقایسۀ گروه درمانی مبتنی‌‌بر هوشیاری فراگیر توأم با آموزش مهارت‌‌های مطالعه در کاهش اضطراب امتحان و اضطراب صفت. مجلۀ روان‌‌شناسی بالینی، 4 (1) 30-21.
15.غلامعلی لواسانی، مسعود؛ اژه‌‌ای، جواد؛ داودی، مریم. (1392). تأثیرآموزشراهبردهاییادگیریخودتنظیمیبرمهارت‌‌های خودتنظیمی،درگیریتحصیلیواضطرابامتحان. مجلۀ روان‌‌شناسی، 17 (2)، 181-169.
16.کارشکی، حسین؛ امین یزدی، سیدامیر؛ اختراعی توسی، غلام حیدر. (1390). مقایسۀ اثربخشی آموزش هوش هیجانی و راهبردهای یادگیری در کاهش اضطراب امتحان دانش‌‌آموزان. پژوهش‌‌نامۀ مبانی تعلیم و تربیت، 1 (2)، 118-105.
17.کاظمیان مقدم، کبری؛ مهرابی‌‌زاده هنرمند، مهناز؛ سودانی، منصور. (1386). بررسی اثربخشی روش حساسیت‌‌زدایی منظم بر اضطراب امتحان و عملکرد تحصیلی با کنترل ترتیب تولد در دانش‌‌آموزان دختر پایۀ سوم مقطع راهنمایی شهر بهبهان. اندیشه‌‌های نوین تربیتی، 16، 78-55.
18.کرینگ، ان. ام؛ دیویسون، جرالد سی؛ نیل، جان، م؛ جانسون، شری. ال. (1388). آسیب‌‌شناسی روانی. (ترجمۀ حمید شمسی‌‌پور). جلد اول. تهران: انتشارات ارجمند (تاریخ انتشار به زبان اصلی 2007)
19.ماردپور، علیرضا؛ نجفی، محمود؛ رفعت ماه، مرضیه. (1391). مقایسۀ اثربخشی روش‌‌های درمانی حساسیت‌‌زدایی منظم، مهارت‌‌های مطالعه و روش ترکیبی در کاهش اضطراب امتحان. مجلۀ روان‌‌شناسی بالینی، 4 (1)، 64-55.
20.نریمانی، محمد؛ اسلام‌‌دوست، ثریا؛ غفاری، مظفر. (1385). عللاضطرابامتحاندردانشجویانوراه‌‌هایمقابلهباآن. پژوهش و برنامه‌‌ریزی در آموزش عالی، 12، 1 (39). 41-23.  
21.نوحه، عصمت؛ فلاح نژاد، ناهید؛ گروسی، بهشید؛ حق‌‌دوست، علی‌‌اکبر. (1392). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌‌های مطالعه و یادگیری، خودکارآمدی و رضایتمندی دانشجویان جدیدالورود پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی شهر کرمان. گام‌‌های توسعه در آموزش پزشکی، 10 (14)، 331-321.
22.هاوتون،کیت؛ سالکوس کیس، پال م؛ کرک، جوان؛ کلارک، دیوید م. (1382). رفتار درمانی‌‌شناختی، راهنمای کاربردی در درمان اختلال‌‌های روانی. (ترجمۀ حبیب‌‌الله قاسم‌‌زاده). تهران: انتشارات ارجمند. ( تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی 1989)
23.یوسفی، ناصر؛ امانی، احمد؛ حسینی، صالح. (1395). بررسی رابطۀ بین عملکرد خانواده و اضطراب امتحان با نقش واسطه‌‌ای تمایزیافتگی در دانش‌‌آموزان. مجلۀروان‌‌شناسیمدرسه، 5 (4)، 74-52.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار