تدوین و اعتباریابی بستۀ آموزشی مدرسه‌‌محور ‌‌مبتنی ‌‌بر تئوری انتخاب و تعیین اثربخشی آن بر سرزندگی تحصیلی

نوع مقاله : مقاله علمی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 استاد، گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران، ایران

3 دانشیار، گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر، با هدف تدوین و اعتباریابی بستۀ آموزشی مدرسه‌‌محور مبتنی‌‌بر تئوری انتخاب و تعیین اثربخشی آن بر سرزندگی تحصیلی انجام شد. طرح تحقیق به‌‌صورت پیش‌‌آزمون-پس‌‌آزمون همراه با گروه کنترل به تفکیک جنس بود. جامعۀ آماری کلیۀ دانش‌‌‌‌آموزان مدارس عادی دولتی کلاس یازدهم ‌‌رشتۀ تجربی منطقۀ 11 آموزش و پرورش شهر تهران در سال تحصیلی 1396-1395 را شامل می‌‌‌‌‌‌شد. داده‌‌‌‌های تحقیق به روش تمام‌‌شماری از 448 دانش‌‌‌‌آموز گردآوری شد و درنهایت نمونۀ آماری در دو گروه آزمایش و کنترل به‌‌ترتیب شامل 41 و 30 نفر از دانش‌‌آموزان، مورد مطالعه قرار گرفت. تدوین بسته در سه مرحلۀ مقدماتی تا پایانی در قالب کتابکار و راهنمای مدرس در 8 جلسۀ آموزش 120 دقیقه‌‌‌‌ای انجام و ارائه شد. برای اعتباریابی بسته از اعتبار محتوایی استفاده شد. ابزار تحقیق مقیاس سرزندگی تحصیلی حسین چاری و دهقانی‌‌زاده (1391) بود که برای سنجش سرزندگی تحصیلی در این پژوهش استفاده شده است. نتایج به‌‌دست‌‌آمده حاکی از آن است که بستۀ آموزشی توانسته به‌‌صورت معنی‌‌داری میزان سرزندگی تحصیلی را افزایش دهد. میانگین نمرات پس‌‌آزمون با 20% افزایش از 23.49 به 27.90 رسیده که نشان از رشد قابل‌‌ملاحظه‌‌ای در سرزندگی تحصیلی دارد. به‌‌علاوه میزان سرزندگی تحصیلی بعد از اجرای پس‌‌آزمون پیگیری شد و نتایج نشان داد که تغییر محسوسی در نتایج پس‌‌آزمون بعد از دو ماه ایجاد نشده است. در تبیین این نتیجه می‌‌‌‌توان چنین گفت که برنامۀ آموزشی در طولانی‌‌مدت نیز اثربخش بوده است. به عبارت دیگر، بافراگیری اصول تئوری انتخاب، دانش‌‌آموزانمسئولانه دست به انتخاب‌‌هایجدید برای دستیابی به موفقیت و عملکرد بهتری زده‌‌‌‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing and validating a school-based educational package based on the choice theory and determining its effectiveness on academic buoyancy

نویسندگان [English]

  • maryam khaksar 1
  • fariborz dortaj 2
  • soghra ebrahimi ghavam abadi 3
  • ebrahim sadipour 3
چکیده [English]

The present study aimed to develop and validate a school-based educational package based on the theory of choice and determine its effectiveness on academic buoyancy. The research design was pre-test and post-test with the control group by sex. The statistical population consisted of all students of public schools in the eleventh grade experimental field of the 11th educational district of Tehran during the academic year of 2011-2012 when a census collected the research data from 448 students. Finally, a sample of 41 and 30 students was studied in the experimental and control groups, respectively. The package was completed in three stages from the beginning to the end in the form of a workbook and the teacher's guide in 8 training sessions of 120 minutes. Content validation was used to validate the package. The students’ academic buoyancy was measured by a standard questioner developed by Hossain Chari & Dehgani Zadeh. The results indicate that the educational package has been able to increase the academic buoyancy significantly. The average post-test scores increased about 20% from 23.49 to 27.90, indicating a meaningful increase in academic buoyancy. Also, a follow-up test was conducted after the implementation of the post-test, when the results showed that no significant change was made in the post-test results after two months. In explaining this result, it can be said that due to the effectiveness of the educational package in long-term.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Academic buoyancy"
  • "Choice theory"
  • " educational package"
  • " school-based "
1.ادیب‌‌منش، م؛ عسگری، م؛ موسی‌‌پور، ن. (1390). مکان‌‌سنجی اجرای برنامه‌‌ریزی درسی مدرسه‌‌محور در دبیرستان‌‌های شهر کرمانشاه، مجلۀ پژوهش‌‌های برنامۀ درسی، انجمن مطالعات برنامۀ درسی ایران، دورۀ اول، شمارۀ 2،
2.حاجی‌‌محمدی آرانی، م؛ قربانی محمدآبادی، ف؛ نجاریان نوش‌‌‌‌آبادی، ا؛ دهقانی‌‌آرانی، ا. (1394). بررسی اثربخشی واقعیت درمانی گروهی بر انگیزش پیشرفت تحصیلی و پرخاشگری دانش‌‌آموزان پسر. کنفرانس بین‌‌المللی مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی.
3.سیادتیان، س. ح؛ عطایی، م؛ قمرانی، ا. (1393) بررسیمقایسه‌‌ایسرزندگیدردانش‌‌آموزانباوبدوننقصشنوایی. تعلیموتربیتاستثنایی. سال14، شمارۀ4پیاپی، 16-21.
4.صاحبی، ع. (1391). نظریۀ انتخاب و واقعیت درمانی. رشد مشاور مدرسه، شمارۀ 27، 11-4.
5.صدری دمیرچی، ا؛ کریمیان‌‌‌‌پور، غ؛ جلیلیان، س. (1396). پیش‌‌بینی سرزندگی تحصیلی براساس ادراک از محیط یادگیری و سرسختی روان‌‌شناختی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه.راهبردهای آموزش (راهبردهای آموزش در علوم پزشکی)،دورۀ 10، شمارۀ 5، 374-364.
6.گلاسر، و. (2006). هر دانش‌‌آموزی می‌‌تواند موفق شود. ترجمۀ علی صاحبی (1394). تهران: سایۀ سخن.
7.گلاسر، و. (1998). نظریۀ انتخاب: روان‌‌شناسی نوین آزادی فردی. ترجمۀ مهراد فیروربخت (1385). تهران: چاپ رسا.
8.نصراللهی، ص؛ بیانفر، ف؛ شیرافکن، ع؛ دل‌‌داده آرانی، م. (1396). اثربخشی امید درمانی گروهی بر سرزندگی تحصیلی و بهزیستی روان‌‌شناختی دانشجویان دختر. اولین کنفرانس بین‌‌المللی علوم اجتماعی، تربیتی علوم انسانی و روان‌‌شناسی. تهران.
9.نیک‌‌بخت، ا؛ عبد خدایی، م. س؛ حسن‌‌آبادی، ح. (1392). اثربخشی واقعیت درمانی گروهی بر افزایش انگیزش تحصیلی و کاهش اهمال‌‌کاری تحصیلی دانش‌‌آموزان. پژوهش‌‌های روان‌‌شناسی بالینی و مشاوره، 94-81.