1کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه سیستان و بلوچستان
2استادیار گروه مدیریت آموزشی دانشگاه سیستان و بلوچستان
چکیده
قسمت اعظمی از توفیق و یا شکست برنامههای آموزش‌وپرورش به نوع تفکر، بینش و معنایی که معلمان برای کار خویش قائل هستند، بستگی دارد. لذا مطالعهی حاضر که از نوع همبستگی است، باهدف بررسی رابطه روح فلسفی و هوش معنوی با کیفیت تدریس معلمان مقطع متوسطه شهر بابل انجام‌گرفته است. جامعهی آماری این پژوهش شامل کلیه معلمین زن پایهی دوم دوره دوم مقطع متوسطه در سال تحصیلی 93-94 به تعداد 300 نفر و دانشآموزان همین معلمان به تعداد 1617میباشند. در این پژوهش پرسشنامههای کیفیت تدریس سراج (2002)، روح فلسفی محقق ساخته و هوش معنوی بدیع، سواری، باقری دشتبزرگی، لطیفیزادگان، (1389) مورداستفاده قرارگرفته است. در تجزیه تحلیل استنباطی دادهها از آزمون کولموگراف-اسمیرونوف، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام‌به‌گام استفاده‌شده است.. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بین روح فلسفی و هوش معنوی با کیفیت تدریس و همچنین بین روح فلسفی و هوش معنوی رابطه مثبت معناداری وجود دارد. از ابعاد روح فلسفی، طرفداری از ارزش‌های انسانی، کنجکاوی، نوجویی و ژرفاندیشی و از ابعاد هوش معنوی، پرداختن به سجایای اخلاقی و تفکر کلی و بعد اعتقادی، قادر به پیشبینی کیفیت تدریس میباشند.
The Study of Relationship between The Philosophical spirit and spiritual Quotient with Teaching Quality of High school Teachers.
چکیده [English]
The most part of success or failure of educational programs depends on the thought, attitude, and the meaning the teachers mean their work by. Therefore the present study with correlational design aimed at exploring the relationship among philosophical spirit, spiritual quotient and high school teachers’ teaching quality in Babol. The statistical population included all second grade female teachers of second level of high school (N= 300) and their students (N=1617) in the academic year of 2014-2015. In current study, a teaching quality questionnaire adopted from Siraj Teaching Quality Questionnaire (2002), a researcher-made questionnaire on philosophical spirit, and a Spiritual quotient Questionnaire developed by Badie et al. (2010) were used. Kolmogorov-Smirnov test, Pearson correlation coefficient, and stepwise regression analysis were manipulated in the inferential analysis. Results indicated that philosophical spirit and spiritual quotient were significantly and positively correlated with teaching quality and philosophical spirit was significantly and positively related to spiritual quotient. Among dimensions of philosophical spirit, advocacy of human values, curiosity¸ innovativeness, and contemplation and among dimensions of spiritual quotient, addressing moral virtue and general thoughts and belief aspects could predict teaching quality.
6.پاک‌مهر، حمیده؛ جعفری‌ثانی، حسین؛ سعیدی رضوانی، محمود؛ کارشکی، حسین (1391). نقش کیفیت تدریس اساتید و مؤلفه‌های آن در توسعۀ تفکر انتقادی دانشجویان: فرصت‌ها و چالش‌های برنامۀ درسی در آموزش عالی. مطالعات روانشناسی تربیتی، 17، صص 38-16.
7.تقی‌پور‌ظهیر، علی؛ توکلی، رؤیا (1390). بررسی رابطۀ ذهنیت فلسفی با عملکرد دبیران مدارس متوسطۀ آموزش و پرورش منطقۀ 4 تهران. مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی، 6، صص 80-63.
8.جعفری، پریوش؛ قلی‌قورچیان، نادر؛ بهبودیان، جواد؛ شهیدی، نیما (1391). ارائۀ الگویی ساختاری برای رابطۀ خودکارآمدی شایستگی‌ها و تعهد سازمانی اعضای هیئت علمی با کیفیت تدریس آنان. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 64، صص 82-61.
9.حسینیان، سیمین؛ قاسم‌زاده، سوگند؛ نیکنام، ماندانا (1390). پیشبینی کیفیت زندگی معلمان زن بر اساس متغیرهای هوش هیجانی و هوش معنوی. مشاوره شغلی و سازمانی، 9، صص 60-42.
10.خالدان، اصغر؛ آبکار، علیرضا (1384). بررسی میزان ذهنیت فلسفی مربیان ورزشی و رابطۀ آن با برخی مشخصات فردی. فیزیولوژی ورزشی کاربردی، 1، صص 15-1.
11.دارایی، خدیجه (1390). بررسی تأثیر هوش معنوی بر توانمندسازی معلمان مقطع متوسطۀ آموزش و پرورش شهر تهران. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی تهران.
12.زارعی‌متین، حسن؛ خیراندیش، مهدی؛ جهانی، حوریه (1390). شناسایی و سنجش مؤلفه‌های هوش معنوی در محیط کار؛ مطالعه موردی: در بیمارستان لبافی‌نژاد تهران، پژوهش‌های مدیری عمومی، 12، 94-71.
13.سخنور، ناهید؛ ماهرو‌زاده، طیبه (1389). ذهنیت فلسفی و نگرش به روش تدریس فعال در میان معلمان ریاضی (مقطع راهنمایی). اندیشه‌های نوین تربیتی، 3، صص 67-94.
14.سلطانی، خدیجه (1391). بررسی عوامل مؤثر بر به‌کارگیری روش‌های نوین تدریس در مدارس متوسطۀ شهر همدان. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی تهران.
15.شریعتمداری، علی (1361). پرورش روح علمی و تفکر منطقی، پیوند، 37، صص 12-17.
16.شریعتمداری، علی (1365). مجموعه آثار دومین کنگرۀ جهانی امام رضا (ع)، جلد اول. مشهد: کنگرۀ جهانی امام رضا (ع).
18.شریعتمداری، علی (1376). فعالیت‌های تحقیقی و روش‌های اساسی در کار فیلسوفان و اشارات تربیتی آنها. نامۀ فرهنگستان علوم، 6 و 7، صص 28-7.
19.شریعتمداری، علی (1380). نقد و خلاقیت در تفکر. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
20.شریعتمداری، علی (1392). اصول و فلسفه تعلیم و تربیت. تهران: امیرکبیر، چاپ پنجاه و نهم.
21.شهرکی‌پور، حسن؛ رستگاری‌پور، مریم (1391). بررسی رابطۀ بین کیفیت تدریس معلمان دینی و رفتارهای مذهبی دانشآموزان دختر مقطع متوسطه از دیدگاه معلمان منطقه یک شهر تهران. اندیشه‌های نوین تربیتی، 32، صص 163-141.
22.شعبانی‌ورکی، بختیار؛ قلی‌زاده، رضوان حسین (1385). بررسی کیفیت تدریس در دانشگاه، پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 39، صص 22-1.
23.غنچی، مستانه؛ حسینی، سید محمد؛ حجازی، یوسف (1391). شناسایی و رتبه‌بندی مؤلفه‌های تبیین‌کنندۀ کیفیت تدریس از دیدگاه اساتید پردیس‌های کشاورزی دانشگاه تهران. پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 3، صص 40-31.
24.فتحی، آیت (1389). بررسی رابطۀ احساس کارآمدی با کیفیت آموزشی دبیران متوسطه شهر تبریز با تأکید بر روش فلندز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
25.قاسم‌پور دهاقانی، علی؛ و جعفری، سید ابراهیم (1389). تربیت فلسفی و فلسفه تربیت، مجموعه مقالات سیزدهمین همایش بزرگداشت حکیم صدرالمتألهین شیرازی خرداد 88، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
26.کوشی، زهرا (1392). ارائه الگویی جهت پیشبینی کیفیت تدریس اعضای هیئت علمی بر اساس ذهنیت فلسفی و انگیزش شغلی آنان. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
27.گلچین، مجتبی؛ سنجری، احمدرضا (1391). بررسی رابطۀ بین هوش معنوی و خودکارآمدی کارکنان؛ مطالعۀ موردی: سازمان آموزش و پرورش استان گلستان. مطالعات رفتار سازمانی، 3، صص 66-54.
28.محمد نژاد، حبیب؛ بحیرایی، صدیقه؛ حیدری، فائزه (1388). مفهوم هوش معنوی مبتنی بر آموزه‌های اسلام، مطالعات معرفتی دانشگاه اسلامی، 42، صص 116-96.
29.مطهری، مرتضی (1377). مجموعه آثار. جلد 22، قم: صدرا.
30.George¸R.¸ & Visvam¸S (2013). Spiritual Intelligence, its correlation with Teacher Effectiveness and Academic achievement-A Study. InternationalJournalof Education and Psychological Research¸2(2)¸106-110.
31.King¸ B.D (2008). Rethinking Claims Of Spiritual Intelligence:A Definition، Model، And Measure. The Degree of Master of Science in the Faculty of Arts and Science، Canada: Trent University.
ابتدای صفحه